Sinds de jaren veertig van de vorige eeuw wordt radioactief jodium (RAI) gebruikt voor de behandeling van hyperthyreoïdie. Het is niet ondenkbaar dat RAI-behandeling geassocieerd is met verhoogd risico van maligniteiten. Een analyse van resultaten van een prospectieve cohortstudie in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk heeft onderzocht of hogere orgaan- of weefsel-geabsorbeerde RAI-doseringen geassocieerd zijn met hogere maligniteit-geassocieerde mortaliteit. Dr. Cari Kitahara (National Cancer Institute, Bethesda MD) en collega’s publiceren de analyse vandaag online in JAMA Internal Medicine.¹

De analyse is gebaseerd op een 24-jaars extensie van de multicenter Cooperative Thyrotoxicosis Therapy Follow-up Study, die sinds 1946 Amerikaanse en Britse patiënten heeft gevolgd die werden behandeld voor hyperthyreoïdie. De nu gepubliceerde analyse includeerde 18.805 Amerikaanse patiënten die RAI kregen en op het moment van de eerste behandeling geen geschiedenis van een maligniteit hadden. De gemiddelde leeftijd was 49 ± 14 jaar, 78% waren vrouwen, en 93,7% hadden een diagnose Graves disease. De gemiddelde ¹³¹I-dosering was 375 MBq voor de Graves-patiënten en 653MBq voor de patiënten met nodulair struma. De gemiddelde geschatte doseringen naar organen of weefsels liepen uiteen van 20 tot 99 mGy voor colon of rectum, ovarium, uterus. Prostaat, blaas, en centraal zenuwstelsel; van 100 tot 400 mGy voor pancreas, nier, lever, maag, borst (vrouwen), longen, orale mucosa, en beenmerg; tot 1,6 Gy voor de slokdarm, en tot 130 Gy voor de schildklier.

De analyse vond statistisch significant positieve associaties tussen RAI-dosering en alle maligniteiten-gerelateerde mortaliteit (per 100 mGy-dosering naar de maag RR 1,06; p=0,002) inclusief mortaliteit aan mammacarcinoom (per 100 mGy-dosering naar de borst RR 1,12; p=0,04) en alle andere solide maligniteiten tezamen (per 100 mGy-dosering naar de maag RR 1,05; p=0,01). De onderzoekers berekenen een mogelijke levenslange oversterfte aan solide maligniteiten van 19 tot 32 voor elke duizend patiënten die typerende doseringen RAI krijgen voor hyperthyreoïdie.

De onderzoekers concluderen dat onder RAI-behandelde patiënten met hyperthyreoïdie hogere doseringen naar organen positief geassocieerd waren met hoger risico van overlijden aan maligniteiten. Er is behoefte aan nader onderzoek van risico’s en baten van behandelopties voor hyperthyreoïdie.

1.Kitahara CM, Berrington de Gonzalez A, Bouville A et al. Association of radioactive iodine treatment with cancer mortality in patients with hyperthyroidism. JAMA Intern Med 2019; epub ahead of print

Summary: Analysis of 24-year extension of the multicenter Cooperative Thyrotoxicosis Therapy Follow-up Study found that in patients treated with radioactive iodine for hyperthyroidism, greater organ-absorbed doses appeared to be modestly positively associated with risk of death from solid cancer.