In sommige studies zijn aanwijzingen gezien voor ongunstige impact van sarcopenie op korte-remijn uitkomsten van leverresectie voor een maligniteit. Deze studie waren echter retrospectief van opzet, met een gering aantal patiënten, en heterogene uitkomsten. Een grote prospectieve studie in Rome heeft de associatie van sarcopenie met korte-termijn uitkomsten van leverresectie voor een maligniteit onderzocht. Dr. Giammauro Berardi (Ospedale San Camillo Forlani) en collega’s publiceren de studie in JAMA Surgery.¹

De studie includeerde achtereenvolgende patiënten die tussen 1 juni 2018 en 15 december 2019 in het San Camillo ziekenhuis hepatectomie ondergingen. Voor de ingreep werden met CT de spiermassa (skeletal muscle index, SMI) en met de handgrip test de spierkracht bepaald. De patiënten werden onderscheiden in vier groepen: groep A met normale spiermassa en spierkracht, groep B met verminderde spierkracht, groep C met verminderde spiermassa, en groep D met verminderde spierkracht en spiermassa. Het primaire eindpunt van de studie was negentig-dagen morbiditeit. Secundaire eindpunten waren negentig-dagen mortaliteit, duur van verblijf in het ziekenhuis, en percentage opnieuw opgenomen patiënten.

De studie includeerde 234 patiënten (158 mannen en 76 vrouwen) die majeure (n=64) of mineure (n=170) hepatectomie ondergingen. De mediane leeftijd was 66,5 jaar (IQR 58,0-74,3). De mediane SMI van de gehele populatie was 46,22 cm/m² en de mediane handgreepkracht was 30,8 kg. In groep D hadden was het percentage patiënten met negentig-dagen morbiditeit (51,5%) significant hoger dan in groep C (38,7%), groep B (23,1%) en in groep A (6,4%; p<0,001). Ook de duur van verblijf in het ziekenhuis was in groep D (gemiddeld 10 dagen) significant langer dan in groep C (8 dagen), groep B (9 dagen) en in groep A (6 dagen; p<0,001), en in groep D werd ook een hoger percentage patiënten opnieuw opgenomen (8,8%) dan in groep C (5,3%), groep B (7,7%) en groep A (0%; p=0,02). De negentig-dagen mortalteit verschilde niet significant tussen de groepen (n=3 in groep D, n=0 in groep C, n=1 in groep B, en n=1 in groep A; p=0,13).

De onderzoekers concluderen dat sarcopenie geassocieerd was met ongunstige uitkomsten na leverresectie voor maligniteit.

1.Berardi G, Antonelli G, Colasanti M et al. Association of sarcopenia and body composition with short-term outcomes after liver resection for malignant tumors. JAMA Surg 2020.3336

Summary: A prospective study in Rome found that sarcopenia was associated with adverse outcomes after liver resection for malignant tumors.