Screening op prostaatcarcinoom (PrC) met PSA-testen kan resulteren in problemen van overdiagnose en onderdiagnose. De prospectieve bevolkings-gebaseerde IP1-PROSTAGRAM studie in het Verenigd Koninkrijk heeft de waarde van korte noncontrast MRI of transrectale ultrasonografie (US) voor PrC-screening onderzocht. David Eldred-Evans MBBS (Imperial College London) en collega’s publiceren de studie in JAMA Oncology.¹

IP1-PROSTAGRAM werd uitgevoerd in negen centra. De onderzoekers nodigden 2034 mannen (leeftijd vijftig tot zeventig jaar) uit de screening te ondergaan. Onder de 411 mannen die de uitnodiging accepteerden ondergingen 408 alle drie de testen (MRI, US, en PSA). De testresultaten werden onafhankelijk beoordeeld, zonder kennis van de resultaten van de beide andere testen. De beide imaging-testen werden gescoord op een gevalideerde schaal van 1 tot en met 5, met als criterium voor positieve uitslag een score van 3 of hoger. Positieve PSA-test werd gedefinieerd als PSA 3 μg/l of hoger. Als een van de drie testen positief was werd systematische 12-core biopsie uitgevoerd. Primair eindpunt van de studie was percentage mannen met positieve testuitslag.

Het percentage mannen met positief MRI-resultaat was hoger dan het percentage mannen met positief PSA-resultaat (17,7% versus 9,9%; p<0,001). Het percentage mannen met positief US-resultaat was eveneens hoger dan het percentage mannen met positief PSA-resultaat (23,7% versus 9,9%; p<0,001). Als het criterium voor positief resultaat voor MRI en US op score 4 of 5 werd gesteld detecteerden de beide imaging testen evenveel PrCs als de PSA-test (p=0,71 respectievelijk p=0,15). Klinisch significante PrCs (Gleason score 3+4 of hoger) werden met de PSA-test gedetecteerd in zeven deelnemers, met MRI 3-5 in veertien, met MRI 4-5 in elf, met US 3-5 in negen, en met US 4-5 in vier. Klinisch niet-significante PrCs werden met PSA gediagnostiseerd in zes deelnemers, met MRI 3-5 in zeven, met MRI 4-5 in vijf, met US 3-5 in dertien, en met US 4-5 in zeven.

De onderzoekers concluderen dat screening met MRI, met score 4 of 5 als criterium voor positief resultaat, vergeleken met PSA 3 μg/l of hoger, geassocieerd was met hoger percentage mannen gediagnostiseerd met klinisch significant PrC, zonder toename van het percentage mannen die biopsie-advies kregen of overgediagnostiseerd werden met klinisch niet-significant PrC. Er waren geen aanwijzingen dat US betere performance had dan alleen PSA-testen.

• 1.Eldred-Evans D, Burak P, Connor MJ et al. Population-based prostate cancer screening with magnetic resonance imaging or ultrasonography. The IP1-PROSTAGRAM study. JAMA Oncol 2021; epub ahead of print

Summary: The prospective, population-based study IP1-PROSTAGRAM in the UK evaluated short, noncontrast MRI, ultrasonography, and PSA testing for prostate cancer screening. MRI using a score of 4 or 5 to define a positive test result compared with PSA alon at 3 ng/ml or higher was associated with more men diagnosed with clinically significant cancer, without increase in the number of men advised to undergo biopsy or overdiagnosed with clinically insignificant cancer. Ultrasonography did not have better performance compared with PSA testing alone.