Er is geen duidelijkheid over de relatieve effectiviteit van chirurgie en chemotherapie voor pancreascarcinoom. Een hypothetische gerandomiseerde studie op basis van gegevens in Deense registraties heeft beide behandelingen vergeleken. Dr. Jakob Kirkegård (Universiteit van Aarhus) en collega’s publiceren de studie in het Journal of the National Cancer Institute.¹


De studie includeerde patiënten met een diagnose T1-3NxM0 pancreascarcinoom tussen begin 2008 en eind 2021. De blootstelling was chirurgie of chemotherapie binnen zestien weken na de diagnose. Op het moment van diagnose werden gegevens van iedere patiënt gedupliceerd om te worden verwerkt volgens het chirurgieprotocol en het chemotherapieprotocol van de hypothetische studie, met censoring als de toegewezen behandeling afweek van de waargenomen behandeling. Niet-gecensureerde patiënten werden gewogen op basis van confounders.

De mediane leeftijd van de 1744 geïncludeerde patiënten was 68 jaar; 73,6% ondergingen chirurgie en 18,6% chemotherapie zonder chirurgie (7,8% werden niet behandeld). De drie-jaars overall survival was 39,7% (95%-bti 36,7-42,6) na chirurgie en 22,7% (17,7-28,4) na chemotherapie, overeenkomend met een absoluut verschil van 17,0% (10,8-23,1). Conventionele analyse op basis van propensity score-IPW resulteerde eveneens in superieure OS na chirurgie versus chemotherapie (23,0%; 17,0-29,0).

De onderzoekers concluderen dat chirurgie superieur was aan chemotherapie voor het bereiken van lange-termijn overleving van patiënten met pancreascarcinoom. Het verschil in overleving tussen beide behandelingen was kleiner met de clone-sensor weight benadering dan met conventionele overlevingsanalyse.

1.Kirkegård J, Gaber C, Heide-Jørgenson U et al. Effect of surgery versus chemotherapy in pancreatic cancer patients: a target trial emulation. J Natl Cancer Inst 2024; djae024

Summary: A population-based study in Denmark found that among patients with pancreatic cancer, surgery was superior to chemotherapy in achieving long-term survival.