Introductie
van ibrutinib heeft geleid tot aanzienlijke verbetering van de uitkomsten van
patiënten met CLL. Desondanks wordt in een minderheid van de patiënten die met
ibrutinib behandeld worden Richter transformatie of CLL-progressie gezien. Drie
jaar geleden is gepubliceerd dat deze relapse kan worden veroorzaakt door verkregen mutaties in
het gen voor Bruton tyrosinekinase (BTK) of in het gen voor PLCG2, het eiwit
onmiddellijk downstream van BTK. Dr. Jennifer Woyach en haar collega’s van The
Ohio State University in Columbus publiceren nu online in het Journal of Clinical Oncology resultaten
van een analyse van prevalentie en risicofactoren van deze mutaties.1De onderzoekers includeerden in de analyse alle 308 CLL-patiënten die in vier achtereenvolgende studies in Columbus met ibrutinib behandeld werden: 237 patiënten die in drie studies ibrutinib monotherapie kregen en 71 patiënten die in de vierde studie behandeld werden met ibrutinib plus ofatumumab. De patiënten hadden hoog-risico genetische kenmerken: 80% had IGHV-nietgemuteerde ziekte, 58% had complex karyotyope, en 40% had del(17)(p13.1). Ze hadden mediaan drie eerdere lijnen behandeling gekregen (range nul tot zestien).
De vier-jaars cumulatieve incidentie van progressie bedroeg 19,1%. Risicofactoren voor progressie waren baseline complex karyotype, aanwezigheid van del(17)(p13.1), en leeftijd jonger dan 65 jaar. In 85% van de patiënten met relapse zijn verkegen mutaties van BTK of PLCG2 waargenomen, mediaan 9,3 maanden voor de relapse. Een groep van 112 patiënten is prospectief onderzocht; acht van deze patiënten hadden relapse en in alle acht werd de BTKC418S-mutatie voorafgaand aan de relapse gezien. De mutaties zijn eveneens waargenomen in acht andere patiënten die bij data lock nog geen progressie hadden vertoond.
De onderzoekers concluderen dat verkregen mutaties in BTK en PLCG2 voorafgaand aan progressie gedetecteerd kunnen worden, en mogelijk als biomarker voor toekomstige relapse kunnen worden gebruikt.
1.Woyach JA, Ruppert AS, Guinn D et al. BTKC481S-mediated resistance to ibrutinib in chronic lymphocytic leukemia. J Clin Oncol 2017; epub ahead of print
