De prognose van patiënten met leptomeningeale metastasen (LM) van melanoom is slecht, met een mediane overleving van slechts twee maanden ondanks behandeling. Targeted therapy en immuuncheckpoint-remmers vormen veelbelovende nieuwe behandelopties voor gevorderd melanoom. Dr. Willem Boogerd (NKI-AVL) en collega’s hebben een studie uitgevoerd van de impact van deze opties op de uitkomsten van melanoompatiënten met LM. De studie is online gepubliceerd in Annals of Oncology.¹


De onderzoekers analyseerden een serie van 39 achtereenvolgende patiënten die tussen mei 2010 en maart 2015 bij NKI-AVL werden gediagnostiseerd met LM van melanoom; 34 van deze patiënten hadden ook hersenmetastasen. De mediane overall survival van het gehele cohort was 6,9 weken (95%-bti 0,9-12,8 weken). Verhoogd serum LDH en S100B bij diagnose van LM was geassocieerd met kortere overleving. Veertien patiënten werden niet behandeld, vanwege slechte performance status of snel progressieve ziekte. De mediane OS van deze patiënten was 2,9 weken na de diagnose LM; de mediane OS van de patiënten die wel behandeling kregen was 16,9 weken (p<0,001). De mediane OS van 21 patiënten die systemische targeted therapy en/of immuuntherapie kregen was 21,7 weken (range 2 tot 235 weken).

Van de vijf patiënten met LM zonder hersenmetastasen overleden er drie binnen drie weken voordat de behandeling begon. De twee andere patiënten zijn in aanhoudende remissie gedurende 26 weken (na dabrafenib) en 235 weken (na whole-brain radiotherapie en ipilimumab).

De onderzoekers concluderen dat systemische doelgerichte therapie en immuuntherapie de OS van patiënten met LM van melanoom lijken te verbeteren.

1.Geukes Foppen MH, Brandsma D, Blank CU et al. Targeted treatment and immunotherapy in leptomeningeal metastases from melanoma. Ann Oncol 2016; epub ahead of print