Een hoge serumconcentratie van oestradiol is onder postmenopauzale vrouwen geassocieerd met een verhoogd risico van mammacarcinoom (BC), maar het is niet duidelijk wat het effect is van de serum-oestradiol concentratie op de respons op endocriene therapie voor de preventie of behandeling van BC. Een case-control analyse in de het cohort van de IBIS-II prevention trial heeft dit effect onderzocht. Prof. Jack Cuzick (Queen Mary University of London, UK) en collega’s publiceren de analyse in The Lancet Oncology.¹

IBIS-II (in 153 centra in achttien landen) randomiseerde postmenopauzale vrouwen met een hoog risico van mammacarcinoom 1:1 naar oraal anastrozol (1 mg eenmaal daags) of placebo voor de duur van vijf jaar. In 2020 is gepubliceerd dat het BC-risico significant lager was met anastrozol dan met placebo, een effect dat ook vijf jaar na beëindiging van de interventie nog waarneembaar was. Het primair eindpunt van de nu gepubliceerde analyse was de associatie van de baseline oestradiol/SHBG-verhouding met de preventieve werkzaamheid van anastrozol. In de analyse waren de cases deelnemers in wie BC was vastgesteld na recrutering in IBIS-II. Voor elk van deze cases werden uit IBIS-II cohort random twee controls geselecteerd.

De analyse includeerde 212 deelnemers uit de anastrozolgroep (72 cases en 140 controls) en 416 deelnemers uit de placebogroep (142 cases en 274 controls). In de placebogroep was er een trend van toenemend BC-risico met toenemende oestradiol/SBHG-verhouding (trend per kwartiel 1,25; p=0,0033), een trend die niet gezien werd in de anastrozolgroep (1,06; p=0,60). Een relatief profijt van anastrozol werd gezien in kwartiel 2 (0,55; 95%-bti 0,13 tot 0,78), kwartiel 3 (0,54; 0,22 tot 0,74), en kwartiel 4 (0,56; 0,23 tot 0,76) van de oestradiol/SHBG-verhouding, maar niet in kwartiel 1 (0,18; -0,60 tot +0,59).

De onderzoekers concluderen dat het profijt van anastrozol beperkt was tot vrouwen met een intermediaire of hoge oestradiol/SBHG-verhouding. Het bepalen van het oestradiolniveau in het serum kan bijdragen aan identificatie van vrouwen die het meeste baat hebben bij een aromataseremmer voor de preventie van BC.

1.Cuzick J, Chu K, Keevil B et al. Effect of baseline oestradiol serum concentration of the efficacy of anastrozole for preventing breast cancer in postmenopausal women at high risk: a case-control study of the IBIS-II prevention trial. Lancet Oncol 2023; epub ahead of print

Summary: Case-control analysis within the IBIS-II prevention trial found that among postmenopausal women with high risk of breast cancer, the preventive effect of anastrozole was limited to women with a medium or high ratio of estradiol to sex hormone binding globulin, while there was no significant effect for women in the lowest quartile.