De CYP17A1-remmer abirateron is werkzaam is metastatisch castratieresistent prostaatcarcinoom, maar na verloop van tijd wordt in vrijwel alle patiënten resistentie gezien. Dr. Mary-Ellen Taplin (Dana-Farber Cancer Institute, Boston) en collega’s hebben een fase 2-studie uitgevoerd om meer inzicht te krijgen in de mechanismen van deze resistentie. De uitkomsten van de studie zijn online gepubliceerd in Clinical Cancer Research.¹

Deelnemers aan de studie waren veertig mCRPC-patiënten, die bij aanvang een metastase-biopsie ondergingen. Ze kregen twee vier-weekse cycli abirateron plus prednison, waarna hoge-dosering dutasteride (3,5 mg per dag) aan de behandeling werd toegevoegd. De behandeling werd voortgezet tot progressie van de ziekte optrad, waarna een nieuw metastasebiopt werd genomen.


In vierentwintig patiënten (60%) resulteerde de behandeling in PSA-afname met tenmiste 50%. De mediane tijd tot radiografische progressie was elf maanden. Vrijwel alle baseline- (29/30) en alle posttreatment-tumoren (16/16) waren positief voor nucleaire expressie van de androgeenreceptor (AR). Expressie van AR splice variant-7 (ARV7) werd gezien in 48% (10/21) van de baseline- en 42% (5/12) van de posttreatment-tumoren. In patiënten met lagere posttreatment serum-abirateron niveaus waren de niveaus van circulerende androgenen hoger dan in de patiënten met hogere posttreatment serum-abirateron niveaus.

De onderzoekers concluderen dat de tumor AR-as een belangrijke rol speelt in progressie van de ziekte ondanks verhoogde remming van de androgeensynthese, en dat metabolisme en farmacokinetiek van abirateron van invloed zijn op de resistentie. De werkzaamheid van duale therapie met abirateron en dutasteride verdient nadere bestudering.

1.Taplin M-E, McKay RR, Werner L et al. A phase II trial of abirateron combined with dutasteride for men with metastatic castration-resistent prostate cancer. Clin Cancer Res 2016; epub ahead of print