Hand-voet syndroom (HFS, palmoplantaire erythrodysesthesie) is een veel-voorkomende bijwerking van capecitabine. HFS is in verschillende studies gezien in 43% tot 71% van patiënten die capecitabine monotherapie kregen. HFS kan de kwaliteit van leven en daily living activities van patiënten negatief beïnvloeden, en resulteren in dosisinterrupties en doseringsreducties. In dierstudies en retrospectieve patiëntenseries is preventie van HFS door oraal pyridoxine gezien. Dr. Yoon-Sim Yap (National Cancer Centre, Singapore) en collega’s hebben een fase 3-studie uitgevoerd van pyridoxine voor preventie van capecitabine-geïnduceerd HFS en van voorspellers van HFS. Ze publiceren de studie online in JAMA Oncology.¹

Deelnemers aan de studie waren 210 patiënten (mediane leeftijd 58 jaar; 162 vrouwen) die ten hoogste acht cycli capecitabine kregen voor maligniteiten (vooral metastatisch mammacarcinoom; n=138). De patiënten werden gerandomiseerd naar concurrent pyridoxine of placebo (200 mg per dag). De randomisatie geschiedde gestratificeerd naar geslacht en naar gebruik van capecitabine in neoadjuvante of adjuvante setting versus palliatieve setting. Het primaire eindpunt van de studie was incidentie van graad 2 of hoger HFS; secundaire eindpunten waren time-to-onset van graad 2 of hoger HFS en van HFS-voorspellende biomarkers.

Graad 2 of hoger HFS werd gezien in 31,4% van de patiënten in de pyridoxine-arm versus 37,1% van de patiënten in de placebo-arm (p=0,38). De mediane tijd tot optreden van graad 2 of hoger HFS werd in beide armen niet bereikt. In univariate analyse waren voorspellende biomarkers voor optreden van HFS: startdosering van capecitabine (per toename met 100 mg/m² tweemaal daags OR 1,99; p=0,001), serumfolaatgehalte (per toename met 5 nmol/l OR 1,27; p=0,001), en erythrocyten-folaat (per toename met 200 nmol/l OR 1,25; p=0,003). De studie identificeerde ook 300 DNA-varianten die geassocieerd waren met graad 2 of hoger HFS (p<5x10^-8).

De onderzoekers concluderen dat pyridoxine HFS niet voorkwam en ook niet het optreden van HFS uitstelde. HFS was geassocieerd met folaatgehalten van serum en rode bloedcellen.

1.Yap Y-S, Kwok L-L, Syn N et al. Predictors of hand-foot syndrome and pyridoxine for prevention of capecitabine-induced hand-foot syndrome. A randomized clinical trial. JAMA Oncol 2017; epub ahead of print