Hersenmetastasen (BM) van primaire gynecologische tumoren zijn zeldzaam. De meerderheid van de patiënten overleeft niet langer dan een jaar als gevolg van progressie van extracraniële ziekte. De waarde van gamma knife radiochirurgie (GKRS) voor gynecologische BM is niet bekend. Dr. Patrick Hanssens (Gamma Knife Centrum van het Tweestedenziekenhuis, Tilburg) en collega’s hebben een studie uitgevoerd van de werkzaamheid van GKRS voor gynecologische BM. Ze publiceren de studie online in het Journal of Neuro-Oncology.¹

De retrospectieve studie includeerde 41 patiënten die tussen begin 2002 en eind 2015 in Tilburg GKRS voor gynecologische BM ondergingen. Eindpunten van de studie waren lokale tumorcontrole (LC), ontwikkeling van nieuwe BM en/of leptomeningeale ziekte, intracraniële progressievrije overleving, en overall survival. Na respectievelijk drie, zes, negen, twaalf, en vijftien maanden was de LC 100%, 92%, 80%, 75%, en 67%; en de intracraniële PFS 90%, 61%, 41%, 23%, en 13%. Tijdens de follow-up werd intracraniële progressie gezien in achttien patiënten (44%) en afstands-BM in twaalf patiënten (29%). Lokaal recidief en afstandsrecidief werden gediagnostiseerd na gemiddeld 15,5 (range 2,6-71,9) respectievelijk 11,4 (2-40) maanden. Eenendertig patiënten (76%) overleden aan extracraniële tumorprogressie, en slechts twee (5%) aan progressieve intracraniële ziekte. De gemiddelde OS was 19 maanden na de GKRS (range 1-109). De OS na zes maanden, één jaar, en twee jaar was 71%, 46%, en 22%.

De onderzoekers concluderen dat GKRS een goede behandeloptie is voor het controleren van gynecologische BM.

1. Sadik ZHA, Beerepoot LV, Hanssens PEJ. Efficacy of gamma knife radiosurgery in brain metastases of primary gynecological tumors. J Neuro-Oncol 2019; epub ahead of print

Summary: A retrospective study in The Netherlands found that gamma knife radiosurgery is a good treatment option for controlling brain metastases of primary gynecologic tumors.