Introductie van immuuncheckpointremmers (ICIs) kan resulteren in verbetering van de oncologische uitkomsten maar ook in toxiciteiten (irAEs) vanwege hyperactivering van het immuunsysteem. ICI-gerelateerd inflammatoire artritis is een bekende irAE. Een multicenter retrospectieve studie heeft post-ICI geactiveerde osteoartritis (ICI-aOA) gekarakteriseerd. Dr. Pankti Reid (University of Chicago IL) en collega’s publiceren de studie in het Journal of ImmunoTherapy of Cancer.¹

De studie werd uitgevoerd in het Hospital for Special Surgery in New York, University of Chicago, en Austin Health in Melbourne. De studie includeerde patiënten met maligniteiten waarvoor ze ICIs hadden gekregen en ICI-aOA gediagnostiseerd door een reumatoloog. ICI-aOA was gedefinieerd als toename in niet-inflammatoire gewrichtspijn na start van ICI, in gewrichten die gewoonlijk worden aangedaan door OA, zonder aanwijzingen voor inflammatie.

In de drie centra werden tezamen 36 patiënten geïdentificeerd die aan de criteria voldeden. De mediane leeftijd op het moment van presentatie met ICI-aOA was 66 jaar (range 51-81). De meeste patiënten hadden metastatisch melanoom (28%) en hadden PD-1/PD-L1 remmer monotherapie gekregen (86%). In 53% werd betrokkenheid gezien van de grote gewrichten (heup en knie); betrokkenheid van kleine gewrichten n de hand in 25% en in de wervels in 14%. In 24 patiënten waren meerdere gewrichten aangedaan. Drie patiënten (8%) hadden CTCAE graad 3 manifestaties, 39% graad 2, en 53% graad 1. De klachten ontstonden met 5,2 maanden na start van de ICI (range 6 dagen tot 33,8 maanden). Vijf patiënten behielden klachten na stoppen van ICI (range 0,6 tot 15,4 maanden). Twintig patiënten (56%) ervoeren ook andere irAEs.

De onderzoekers concluderen dat ICI-aOA dient te worden beschouwd als een bijwerking van ICI-therapie. Vroege verwijzing naar een reumatoloog verdient aanbeveling.

1.Reid P, Liew DFL, Akruwala R et al. Activated osteoarthritis following immune checkpoint inhibitor treatment: an observational study. J ImmunoTher Cancer 2021-003260

Summary: A retrospective multicenter study characterized post-ICI activated osteoarthritis. The authors conclude that ICI-aOA should be recognized as an adverse event of ICI immunotherapy. Early referral to a rheumatologist can facilitate the distinction between ICI induced inflammatory arthritis from poast-ICI mechanical arthropathy, the latter of which can be managed with local therapy that will not compromise ICI efficacy.