In retrospectieve studies zijn aanwijzingen gezien voor een mogelijk risico van hyperprogressieve ziekte (HPD) in patiënten die immuuncheckpointremmers (ICI) kregen. Deze studies hadden beperkingen, waaronder uiteenlopende definities van HPD. Een gepoolde analyse van twee multinationale fase 3-studies heeft de incidentie van strak gedefinieerde HPD met nivolumab met of zonder ipilimumab versus placebo geïnventariseerd. Prof. Yoon-Koo Kang (Asan Medisch Centrum, Seoel, Zuid-Korea) en collega’s publiceren de analyse in het Journal for ImmunoTherapy of Cancer.¹

De twee fase 3-studies zijn ATTRACTION-2, van nivolumab versus placebo voor gevorderd maag- of maag-slokdarmovergangcarcinoom (GC/GEJC) en progressie na tenminste twee eerdere lijnen behandeling, en CheckMate 451 van nivolumab met of zonder ipilimumab versus placebo voor extensieve-ziekte kleincellig longcarcinoom (ED SCLC) en aanhoudende respons na eerstelijns chemotherapie. De nu gepubliceerde analyse includeerde patiënten die tenminste één dosis van de studiemedicatie hadden gekregen en tumorscans hadden ondergaan voor aanvang van de behandeling en bij eerste on-treatment evaluatie. Gehanteerde HPD-definities waren tenminste 20%, 50%, of 100% toename van de som van de langste diameters van target lesies. Deze figuur laat zien dat in ATTRACTION -2 ICI-behandeling niet geassocieerd was met snellere progressie dan placebo, en deze figuur laat zien dat dit evenmin het geval was in CheckMate 451.

De onderzoekers concluderen dat nivolumab met of zonder ipilimumab niet geassocieerd was met verhoogde progressie versus placebo in patiënten met GC, GEJC, of ED SCLC. Eerdere rapporten van HPD hangen mogelijk samen met natuurlijk verloop van de ziekte in sommige patiënten.

1.Kang Y-K, Reck M, Nghiem P et al. Assessment of hyperprogression versus the natural course of disease development with nivolumab with or without ipilimumab versus placebo in phase III, randomized, controlled trials. J ImmunoTher Cancer 2022; epub ahead of print

Summary: Retrospective studies have suggested a potential risk of hyperprogressive disease (HPD) in patients receiving immune checkpoint inhibitors (ICIs). However, these analyses have been subject to a range of limitations, including use of various definitions of HPD. Analysis of two phase 3 randomized, placebo-controlled trials across two tumor types showed that ICI treatment was not associated with an increased incidence of disease progression.