De lokale controle van rectumcarcinoom is verbeterd door verbeteringen in MRI, TME-chirurgie, en gebruik van (C)RT. Toch wordt nog steeds lokaal recidief gezien. Zelfs na neoadjuvante (C)RT en TME met negatieve resectiemarges komt in een aanzienlijk percentage van patiënten met grote laterale lymfeklieren lateraal lokaal recidief voor. Er zijn aanwijzingen dat toevoeging van dissectie van deze lymfeklieren aan de behandeling kan resulteren in verlaging van het percentage patiënten met lokaal recidief. De multinationale Lateral Node Study inventariseerde het optreden van lokaal recidief in patiënten met grote laterale lymfeklieren en de impact van dissectie van deze klieren. Dr. Miranda Kusters (Catharina Ziekenhuis, Eindhoven) en haar collega’s van het Lateral Node Study Consortium publiceren de studie online in het Journal of Clinical Oncology.¹

De studie includeerde 1216 patiënten die in een periode van vijf jaar (C)RT plus TME-chirurgie ondergingen voor cT3/T4 laag rectumcarcinoom (tot 8 cm van de anus). Onder deze patiënten waren er 703 (58%) met zichtbare laterale lymfeklieren en 192 (16%) met grote laterale lymfeklieren (gedefinieerd als korte as meer dan 7 mm). Dissectie van laterale lymfeklieren werd uitgevoerd in 142 patiënten (12%). Lokaal recidief werd gezien in 108 patiënten (vijf-jaars LR 10,0%) onder wie 59 met lateraal lokaal recidief (vijf-jaars LLR 5,5%). In multivariate analyse waren grote versus kleine laterale lymfeklieren geassocieerd met significant hoger risico van lateraal lokaal recidief (HR 2,06; p=0,045). Onder de patiënten met grote laterale lymfeklieren was dissectie van deze klieren geassocieerd met significante verlaging van het vijf-jaars risico van lateraal lokaal recidief (5,7% versus 19,5%; p=0,042).

De onderzoekers concluderen dat na (C)RT plus TME lokaal recidief van grote LLNs een significant probleem blijft. Toevoeging van dissectie van deze LLNs aan de behandeling resulteerde in significante verlaging van het percentage patiënten met lateraal lokaal recidief.

1.Ogura A, Konishi T, Cunningham C et al. Neoadjuvant (chemo)radiotherapy with total mesorectal excision only is not sufficient to prevent lateral local recurrence in enlarged nodes: results of the multicenter Lateral Node Study of patients with low cT3/4 rectal cancer. J Clin Oncol 2018; epub ahead of print

Summary: The international Lateral Node Study showed that in patients with low cT3/4 rectal cancer neoadjuvant chemoradiotherapy or radiotherapy with total mesorectal excision was not sufficient to prevent lateral local recurrence in enlarged nodes (pretreatment short axis at least 7 mm). Addition of dissection of these nodes resulted in significantly lower lateral local recurrence rate.