Pancreas ductaal adenocarcinoom (PDAC) is een ziekte met toenemende incidentie. De meeste PDACs zijn bij presentatie ongeneeslijk, maar bevolkings-gebaseerde screening wordt niet aanbevolen. Het Cancer of the Pancreas Screening program, in meerdere academische centra in de Verenigde Staten, screent hoog-risico personen met een familiale of genetische predispositie voor PDAC. Een vergelijkende cohortstudie heeft de overleving van de in dit programma gedetecteerde PDAC-patiënten vergeleken met de overleving van voor leeftijd, geslacht, en jaar van diagnose gematchte PDAC-patiënten in de SEER-database. Prof. Marcia Irene Canto (Johns Hopkins Medicine, Baltimore MD) en collega’s publiceren de studie in JAMA Oncology.¹

De studie includeerde 26 PDAC-patiënten onder hoog-risico personen die in het kader van het screeningsprogramma jaarlijks endoscopische ultrasonografie of MRI-imaging hadden ondergaan. De gemiddelde leeftijd bij diagnose was 65,8 ± 9,5 jaar. Deze patiënten werden vergeleken met 1504 SEER-controlepatiënten, met een gemiddelde leeftijd bij diagnose van 66,8 ± 7,9 jaar. De mediane diameter van de primaire tumor was kleiner in de groep gescreende patiënten dan in de controlegroep (2,5 versus 3,6 cm; p<0,001). Het PDAC-stadium bij diagnose in de gescreende groep was I in 38,5% en II in 30,8%, vergeleken met 10,3% respectievelijk 25,1% onder de controlepatiënten (p<0,001). De vijf-jaars PDAC-mortaliteitspercentages waren 43% in de gescreende groep en 86% in de controlegroep (HR 3,58; p<0,001), en de mediane overall survival na de diagnose was 61,7 maanden versus 8,0 maanden, met vijf-jaars OS-percentage 50% (95%-bti 32-80) versus 9% (7-11).

De onderzoekers concluderen dat surveillance van hoog-risico personen resulteerde in detectie van kleinere en lager-stadium PDACs en verbeterde overleving.

1.Blackford AL, Canto MI, Dbouk M et al. Pancreatic cancer surveillance and survival of high-risk individuals. JAMA Oncol 2024.1930

Summary: A comparative cohort study found that surveillance of high-risk individuals may lead to detection of smaller, lower-stage PDACs and improved survival.