PSA-gebaseerde screening op prostaatcarcinoom (PCa) kan de mortaliteit verlagen, maar kan ook resulteren in overdetectie van laag-risico ziekte met mogelijk ongunstige effecten. De Finnish Randomized Study of Screening for Prostate Cancer (FinRSPC) heeft de incidentie van PCa geëvalueerd tijdens follow-up na de eerste screeningsronde in mannen zonder PCa en een PSA-niveau lager dan 3 ng/ml. Prof. Anssi Auvinen (Universiteit van Tampere) en collega’s publiceren de studie in het International Journal of Cancer.¹

Tussen 1996 en 2004 includeerde de screening-arm van FinRSPC 31.867 mannen. De follow-up startte bij de eerste screeningsronde en eindigde bij PCa-diagnose, emigratie, overlijden, of eind 2016. Onder de mannen met een PSA-waarde lager dan 3 ng/ml was de cumulatieve incidentie van PCs 9,1% na mediaan 17,6 jaar follow-up. De cumulatieve incidentie was 3,6% onder mannen met baseline PSA tussen 0 en 1 ng/ml; 11,5% onder mannen met baseline PSA tussen 1 en 2 ng/ml; en 25,7% onder mannen met baseline PSA tussen 2 en 3 ng/ml (versus 0-1 ng/ml HR 9,0; 95%-bti 7,9-10,2). Op basis van cumulatieve incidentie van klinisch significant PCa berekenden de onderzoekers optimale re-screenings intervallen van ongeveer drie jaar voor mannen met initieel PSA tussen 2 en 3 ng/ml; zes jaar voor mannen met initieel PSA tussen 1 en 2 ng/ml; en tien jaar voor mannen met initieel PSA lager dan 1 ng/ml.

De onderzoekers concluderen dat PSA-waarden lager dan 1 ng/ml wijzen op een zeer laag twintig-jaar PCa-risico, terwijl de risico’s bij PSA tussen 2 en 3 ng/ml substantieel hoger zijn.

1.Ola IO, Talala K, Tammela T et al. Prostate cancer incidence in men with prostate-specific antigen (PSA) below 3 ng/ml: the Finnish Randomized Stuty of Screening for Prostate Cancer (FinRSPC). Int J Cancer 2022; epub ahead of print

Summary: The Finnish Randomized Study of Screening for Prostate Cancer (FinRSPC) found that PSA values below 1 ng/ml indicate a very low 20-year risk of prostate cancer, while risks at PSA 2-2.99 ng/ml are materially higher, with 4-5 fold risk for aggressive disease.