Testen voor screening op maligniteiten worden aanbevolen om vroege diagnose mogelijk te maken. Het is niet duidelijk of gebruik van deze testen in de praktijk resulteert in overlevingswinst. Een meta-analyse van gerandomiseerde studies heeft de met screening samenhangende overlevingswinst geïnventariseerd. Dr. Michael Bretthauer (Universiteit van Oslo, Noorwegen) en collega’s publiceren de analyse in JAMA Internal Medicine.¹

In de literatuur tot en met 12 oktober 2022 zochten de onderzoekers naar gerandomiseerde studies met tenminsten negen jaar follow-up die all-cause mortaliteit en geschatte overlevingswinst rapporteerden met wel versus niet gebruik van mammografiescreening voor mammacarcinoom; coloscopie, sigmoïdoscopie, of fecal occult blood testing (FOBT) voor colorectaalcarcinoom; CT-screening voor longcarcinoom in rokers en voormalige rokers; en PSA-testen voor prostaatcarcinoom.

De onderzoekers identificeerden 18 studies die aan de inclusiecriteria van de meta-analyse voldeden. De studies telden tezamen 2.111.958 deelnemers. De mediane follow-up was 10 jaar voor CT, PSA-testen, en coloscopie; 13 jaar voor mammografie; en 15 jaar voor sigmoïdoscopie en FOBT. Sigmoïdoscopie resulteerde in significante overlevingswinst (110 dagen; 95%-bti 0 tot 274). Er was geen significante overlevingswinst na mammografie (0 dagen; 95%-bti -190 tot +237), PSA-testen (37; -37 tot +73), coloscopie (37; -146 tot +146), FOBT eens per jaar of per twee jaar (0; -70,7 tot + 70,7), en CT (107; -286 tot 430).

De onderzoekers concluderen dat deze resultaten geen overlevingswinst laten zien met veelgebruikte screeningstesten voor maligniteiten; wellicht met uitzondering van sigmoïdoscopie voor colorectaalcarcinoom.

1.Bretthauer M, Wieszczy P, Løberg M et al. Estimated lifetime gained with cancer screening tests. A meta-analysis of randomized clinical trials. JAMA Intern Med 2023.3798

Summary: A systematic review and meta-analysis of 18 long-term randomized clinical trials involving 2.1 million individuals found that CRC screening with sigmoidoscopy may extend life by approximately 3 months; lifetime gain for other screening tests appear to be unlikely or uncertain.