Perirectale spacers kunnen worden gebruikt voor het verminderen van rectale toxische effecten van radiotherapie voor prostaatcarcinoom. Een systematisch overzicht en meta-analyse van gepublcieerde klinische studies heeft de associaties onderzocht tussen het plaatsen van een perirectale hydrogel spacer en klinische uitkomsten. Dr. Larry Miller (Miller Scientific, Johnson City TN) en collega’s publiceren de meta-analyse online in JAMA Network Open.¹

In de literatuur tot en met september 2019 vonden de zeven voor het onderwerp relevante studies, met tezamen 1011 patiënten (486 die een hydrogel spacer kregen en 525 controlepatiënten. Het plaatsen van de spacer was succesvol in 97% (95%-bti 94,-98,8; vijf studies) en de gewogen gemiddelde perirectale separatie-afstand was 11,2 mm (10,1-12,3; vijf studies). Procedurele complicaties waren mild en transiënt, en kwamen voor in 0% tot 10% van de patiënten binnen de studies. Het procentuele volume van het rectum dat tenminste 70 Gy kreeg (v70) was 3,5% in de spacergroep versus 10,4% in de controlegroep (p=0,001; zes studies). Het risico van graad 2 of hoger rectale toxische effecten was tijdens de eerste drie maanden na de radiotherapie vergelijkbaar tussen beide groepen (4,5% in de hydrogel-spacergroep versus 4,1% in de controlegroep; p=0,38) maar was in langere follow-up 1,5% in de hydrogel-spacergroep versus 5,7% in de controlegroepHR 0,23; p=0,05). Ook veranderingen in darm-gerelateerde kwaliteit van leven waren vergelijkbaar tijdens de eerste drie maanden follow-up (p=0,92) maar significant slechter in de controlegroep tijdens langere follow-up (p<0,001).

De onderzoekers concluderen dat onder mannen die radiotherapie kregen voor prostaatcarcinoom het plaatsen van een hydrogel spacer veilig was, voldoende prostaat-rectum scheiding leverde foor vermindering van v70 rectum-bestraling, en geassocieerd was met minder rectum-toxiciteit en hogere darm-gerelateerde kwaliteit van leven tijdens late follow-up.

1.Miller LE, Efstathiou JA, Bhattacharyya SK et al. Association of the placement of a perirectal hydrogel spacer with the clinical outcomes of men receiving radiotherapy for prostate cancer. A systematic review and meta-analysis. JAMA Network Open 2020;3:e208221

Summary: A meta-analysis of 7 studies with 1011 patients receiving prostate cancer radiotherapy found that placement of perirectal hydrogel spacer was associated with less rectal irradiation, fewer rectal toxic effects, and higher bowel-related quality of life in long-term follow-up.