In de behandeling van rectumcarcinoom wordt in toenemende mate gestreefd naar orgaan-preservering om chirurgie-gerelateerde morbiditeit te verminderen. Er is weinig informatie beschikbaar over lange-termijn uitkomsten van deze benadering. De Nederlandse multicenter fase 2-studie CARTS onderzocht de feasibiliteit van neoadjuvante chemoradiotherapie (CRT), in geval van goede respons gevolgd door transanale endoscopische microchirurgie (TEM), voor distaal cT1-3N0M0 rectumcarcinoom. Arts-onderzoeker Rutger Stijns (Radboud UMC) en collega’s publiceren online in JAMA Surgery lange-termijn oncologische uitkomsten en HRQOL in de studie.¹

De studie includeerde 55 patiënten (55% mannen, gemiddelde leeftijd 64 jaar, range 39 tot 82 jaar). De mediane follow-up was 53 maanden (IQR 39-57 maanden). Twee patiënten overleden tijdens de CRT, één stopte de CRT, en één was lost to follow-up. Na de CRT ondergingen 47 patiënten (85% van 55) TEM, onder wie 35 succesvol behandeld werden met alleen lokale excisie (74% van 47). Totale mesorectale excisie moest worden uitgevoerd in 16 patiënten (4 met inadequate respons, 8 met completie na TEM, en 4 voor lokaal recidief). Het percentage patiënten met lokaal recidief na vijf jaar was 7,7%. Het percentage met vijf-jaars ziektevrije overleving was 81,6%; de vijf-jaars overall survival was 82,8%. De HRQOL (EORTC QLQ C30 en CR38) tijdens de follow-up bleef op baseline niveau, met verbetering van het emotioneel welzijn van patiënten die met lokale excisie waren behandeld (gemiddelde score 72,0 bij baseline; 86,9 na 36 maanden; p=0,001). Majeur, mineur, en geen low anterior resection syndrome werden gerapporteerd door 50%, 28%, en 22% van de patiënten met succesvolle orgaan-preservering.

De onderzoekers concluderen dat in vroeg-stadium rectumcarcinoom CRT gevolgd door TEM-chirurgie behoud van het orgaan mogelijk maakt in ongeveer twee op de drie patiënten, met goede-lange-termijn oncologische uitkomsten en HRQOL. Eén op de drie patiënten ondergaat alsnog radicale chirurgie; deze patiënten worden overbehandeld met CRT.

1.Stijns RCH, de Graaf EJR, Punt CAJ et al. Long-term oncological and functional outcomes of chemoradiotherapy followed by organ-sparing transanal endoscopic microsurgery for distal rectal cancer. The CARTS study. JAMA Surg 2018; epub ahead of print

Summary: The Dutch multicenter phase II study CARTS showed that in early-stage rectal cancer (cT1-3N0M0) neoadjuvant chemoradiotherapy followed by transanal endoscopic microsurgery enables organ preservation in approximately two-thirds of patients, with good long-term oncological outcome and HRQOL. This multimodality treatment triggers a certain degree of bowel dysfunction, and one-third of patients still undergo radical surgery and are overtreated by CRT.