Recidief en metastase van squameus celcarcinoom van hoofd en hals (HNSCC) worden gefaciliteerd door immuun-evasie, ten dele gemedieerd door expressie van de liganden PD-L1 en PD-L2 van de immuuncheckpoint-receptor PD-1. Patiënten met progressie binnen zes maanden na platina-gebaseerde chemotherapie hebben een mediane overleving van minder dan zes maanden. Prof. Maura Gillison (Ohio State University, Columbus) en collega’s hebben onderzocht of behandeling met het anti-PD-1 monoklonaal antilichaam nivolumab de overleving van deze patiënten kan verlengen. De uitkomsten van de studie zijn online gepubliceerd in The New England Journal of Medicine.¹

Deelnemers aan de studie waren HNSCC-patiënten met progressie binnen zes maanden na platina-gebaseerde chemotherapie. De patiënten werden 2:1 gerandomiseerd naar nivolumab 3 mg per kg lichaamsgewicht iedere drie weken (n=240) of standaardtherapie (monotherapie methotrexaat of docetaxel of cetuximab; n=121). Het primaire eindpunt van de studie was overall survival. De mediane OS was 7,5 maanden met nivolumab versus 5,1 maanden met standaardtherapie (HR 0,70; p=0,01). De één-jaars OS was 36,0% met nivolumab versus 16,6% met standaardtherapie.

De mediane progressievrije overleving was 2,0 maanden met nivolumab versus 2,3 maanden met standaardtherapie (p=0,32), met een vertraagd uiteenlopen van de PFS-curves: de PFS na zes maanden was 19,7% met nivolumab versus 9,9% met standaardtherapie. Respons werd gezien in 13,3% van de patiënten in de nivolumab-arm versus 5,8% in de standaardtherapie-arm. Behandelingsgerelateerde graad 3- en 4-bijwerkingen werden gezien in 13,1 % van de patiënten met nivolumab versus 35,1% met standaardtherapie. Sociaal functioneren bleef stabiel met nivolumab en verslechterde significant met standaardtherapie.

De onderzoekers concluderen dat onder patiënten met platina-refractair recidiverend HNSCC behandeling met nivolumab resulteerde in langere OS dan standaard-monotherapie.

1.Ferris RL, Blumenschein G, Fayette J et al. Nivolumab for recurrent squamous-cell carcinoma of the head and neck. N Engl J Med 2016; epub ahead of print