Vermoeidheid is een veel-gerapporteerd symptoom van patiënten met gynecologische maligniteiten. Het is niet duidelijk of deze klacht na verloop van tijd spontaan verdwijnt. Een prospectieve cohortstudie in ziekenhuizen in Nederland heeft longitudinale patronen en voorspellers van vermoeidheid geïnventariseerd onder patiënten met ovarium- of endometriumcarcinoom. Dr. Hanneke Poort (Dana-Farber Cancer Institute, Boston MA) en collega’s publiceren de studie online in Cancer.¹

De studie includeerde 81 vrouwen met nieuw-gediagnostiseerd ovariumcarcinoom en 181 vrouwen met nieuw-gediagnostiseerd endometriumcarcinoom zonder progressie of recidief binnen een jaar na voltooiing van de behandeling. Na chirurgie, na zes maanden, en na twaalf maanden gaven de patiënten informatie over vermoeidheid, depressie, en angst/ongerustheid door beantwoorden van FAS- en HADS-vragenlijsten. Bijna de helft (48%) van de deelneemsters hadden klinisch significante vermoeidheid (score 22-50) na chirurgie. Zes en twaalf maanden later was dit het geval voor 44% respectievelijk 39%. In de loop van de tijd werden zes vermoeidheidspatronen gezien: altijd laag (37%), altijd hoog (25%), hoog gevolgd door resolutie (18%), nieuw ontstaan (10%), fluctuerend (6%), en incidenteel (5%). Patiënten met vermoeiheid na chirurgie hadden verhoogde waarschijnlijkheid van vermoeidheid na twaalf maanden (versus anderen OR 6,08; p<0,001). Patiënten met depressieklachten hadden ook hogere waarschijnlijkheid van vermoeidheid (OR 3,36; p=0,039), hoewel slechts eenderde van de patiënten met vermoeidheid depressieklachten rapporteerde.

De onderzoekers concluderen dat 48% van de patiënten na chirurgie klinisch significante klachten van vermoeidheid hadden; na een jaar was dit nog het geval voor 39%, hetgeen suggereert dat spontane regressie van deze klacht niet veel voorkwam.

1.Poort H, de Rooij BH, Uno H et al. Patterns and predictors of cancer-related fatigue in ovarian and endometrial cancers: 1-year longitudinal study. Cancer 2020; epub ahead of print

Summary: A prospective cohort study in The Netherlands found that nearly half of women with gynecological cancers had clinically significant fatigue after surgery, whereas 44% and 39% had fatigue 6 months and 1 year later.