Dr. Nadeem Riaz (Memorial Sloan Kettering Cancer Center, New York) en collega’s hebben een studie uitgevoerd van patronen van behandelfalen en postrecidief-uitkomsten in patiënten die definitieve IMRT met of zonder chemotherapie gekregen hadden voor lokaal-gevorderd HNSCC. Ze publiceren de studie online in JAMA Oncology.¹ Deelnemers waren patiënten die tussen 1 december 2001 en en 31 december 2013 behandeld waren voor stadium III tot IVB orofarynxcarcinoom (n=703), larynxcarcinoom (n=126), hypofarynxcarcinoom (n=46), of met postoperatieve IMRT met of zonder concurrente chemotherapie behandeld mondholtecarcinoom (n=125). De mediane follow-up van overlevende patiënten was 65,1 maanden.


In deze duizend patiënten (186 vrouwen, 814 mannen; gemiddelde leeftijd 59,3 jaar) waren er geen marginale of geïsoleerde buiten-het-stralingsveld recidieven. Deze figuur toont de patronen van behandelfalen en de overall survival voor de verschillende subsites. De cumulatieve incidentie van lokaal-falen was het hoogst onder patiënten met mondholtecarcinoom (versus orofarynxcarcinoom HR 5,2; p<0,001). Deze figuur toont de overleving na locoregionaal recidief of metastase. Patiënten met mondholtecarcinoom hadden significant kortere overleving na distante metastase (HR 3,66; p<0,001). Patiënten met HPV-positief of p16-positief orofarynxcarcinoom overleefden langer na locoregionaal falen dan patiënten met HPV-negatief of p16-negatief orofarynxcarcinook (mediane overleving 36,5 versus 13,6 maanden; p=0,007) maar niet na distante metastase. Salvage chirurgie was geassocieerd met betere OS na locoregionaal falen (HR 0,51; p=0,001). Oligometastatische ziekte was geassocieerd met betere OS na distante metastase (één versus twee of meer laesies HR 0,32; p=0,001).

De onderzoekers concluderen dat OS na recidief van HNSCC beïnvloed wordt door subsite en HPV- of p16-status, en door chirurgische en systemische interventies.

1.Leeman JE, Li J-g, Pei X et al. Patterns of treatment failure and postrecurrence outcomes among patients with locally advanced head and neck squamous cell carcinoma after chemoradiotherapy using modern radiation techniques. JAMA Oncol 2017; epub ahead of print