De uitkomsten van myelodysplastisch syndroom (MDS) kunnen sterk uiteenlopen. AlloHSCT is de enige curatieve behandeling, maar na transplantatie kan ziekteprogressie optreden. Er is behoefte aan voorspellers van deze progressie. Prof. Matthew Walter (Washington University, St. Louis) en collega’s hebben onderzocht of detectie van persistente ziekte-gerelateerde mutaties in het beenmerg na transplantatie progressie kan voorspellen. Ze publiceren de studie vandaag online in The New England Journal of Medicine.¹

De studie includeerde 90 patiënten die tussen begin 2002 en eind 2015 in St. Louis transplantatie ondergingen voor MDS. De onderzoekers bepaalden met enhanced exome sequencing van pretransplantatie gepaarde monsters van beenmerg en gezonde huid (als bron van controle-DNA) aanwezigheid van ziekte-gerelateerde mutaties, en detecteerden tenminste één mutatie in het beenmerg van 86 van 90 patiënten (96%). Onder deze patiënten waren er 32 (37%) die tenminste één mutatie met een maximum variant allelfrequentie van 0,5% of hoger hadden (equivalent aan één heterozygote mutantcel per honderd cellen). De onderzoekers bepaalden voor alle patiënten persistentie van deze mutaties in beenmerg dertig dagen na de transplantatie.

Onder de 86 patiënten waren er 35 met ziekteprogressie na de transplantatie, na mediaan 141 dagen (range 27 tot 1308 dagen); de overige 51 patiënten hadden geen progressie tijdens mediaan 356 dagen follow-up (range 45 tot 2786 dagen). Patiënten met ziekteprogressie hadden in de monsters dertig dagen na transplantatie mutaties met een hogere maximum variant allelfrequentie dan patiënten zonder progressie (mediaan 0,9% versus 0%; p<0,001). Aanwezigheid versus afwezigheid van tenminste één mutatie met een variant allelfrequentie 0,5% of hoger dertig dagen na transplantatie was geassocieerd met hoger risico van progressie (53,1% versus 13,0%; p<0,001) en lagere één-jaars progressievrije overleving (31,3% versus 59,3%; p=0,005). Ook in multivariate analyse was aanwezigheid van een dergelijke mutatie dertig dagen na transplantatie geassocieerd met hoger risisco van progressie (HR 4,48; p<0,001) en lagere één-jaars PFS (HR 2,39; p=0,002).

De onderzoekers concluderen dat het risico van ziekteprogressie hoger was in MDS-patiënten met persistentie van ziekte-gerelateerde mutaties dertig dagen na transplantatie vergeleken met patiënten in wie deze mutaties niet gedetecteerd werden.

1.Duncavage EJ, Jacoby MA, Chang GS et al. Mutation clearance after transplantation for myelodysplastic syndrome. N Engl J Med 2018;379:1028-1041

Summary: A study at Washington University School of Medicine in St. Louis showed that the risk of disease progression was higher among patients with MDS in whom persistent disease-associated mutations were detected in bone marrow 30 days after transplantation than among those in whom these mutations were not detected.