In klinische risicovoorspellingmodellen wordt een groot aantal risicofactoren voor mammacarcinoom gebruikt, hoewel niet bekend is welk percentage van mammacarcinomen door deze factoren verklaard wordt. PhD-student Natalie Engmann (University of California, San Francisco) en collega’s hebben een studie uitgevoerd van het populatie-attributief risicopercentage (PARP) van klinische risicofactoren. Ze publiceren de studie online in JAMA Oncology.¹

De studie is gebaseerd op gegevens die tussen 1 januari 1996 en 31 oktober 2012 prospectief werden verzameld door het Breast Cancer Surveillance Consortium. De onderzoekers inventariseerden borstdichtheid (heterogeneously of extremely dense versus scattered fibroglandular dense), eerstegraads familiegeschiedenis van mammacarcinoom, body mass index (>25 versus 18,5-25), geschiedenis van benigne borstbiopsie, en nullipariteit of leeftijd bij eerste bevalling (≥30 jaar versus < 30 jaar). Ze vergeleken deze factoren voor 18.437 vrouwen die binnen vijf jaar na het verzamelen van de gegevens invasief mammacarcinoom of DCIS ontwikkelden met die van 184.309 controlevrouwen, gematcht voor leeftijd, menopauzale status, en jaar van bepaling van de risicofactoren. Het studiecohort omvatte 58.146 premenopauzale en 144.600 postmenopauzale vrouwen.

Uit de analyses blijkt dat 89,8% van de premenopauzale patiënten en 95,1% van de postmenopauzale patiënten voorafgaand aan de diagnose tenminste één risicofactor had. De gecombineerde PARP van alle risicofactoren was 52,7% (95%-bti 49,1%-56,3%) onder de premenopauzale vrouwen en 54,7% (95%-bti 46,5%-57,8%) onder de postmenopauzale vrouwen. Borstdichtheid was de meest prevalente risicofactor in beide groepen, en had het grootste effect op de PARP: 39,3% van de premenopauzale en 26,2% van de postmenopauzale gevallen van mammacarcinoom worden verklaard uit borstdichtheid. Onder postmenopauzale vrouwen zou 22,8% van de gevallen van mammacarcinoom worden voorkomen als vrouwen met overgewicht of obesitas een BMI lager dan 25 zouden hebben.

De onderzoekers concluderen dat de meeste vrouwen die mammacarcinoom ontwikkelen al tenminste één eenvoudig te bepalen risicofactor hebben. Meer dan de helft van zowel pre- als postmenopauzale mammacarcinomen wordt door deze factoren verklaard. Deze risicofactoren dienen te worden geïncorporeerd in risicovoorspellingsmodellen om risico-gebaseerde screening en gerichte preventie te bevorderen.

1.Engmann NJ, Golmakani MK, Miglioretto DL et al. Population-attributable risk proportion of clinical risk factors for breast cancer. JAMA Oncol 2017; epub ahead of print