Dr. Christine Friedenreich (Alberta Health Services, Calgary) en collega’s hebben een literatuurstudie uitgevoerd van epidemiologische studies van de relatie tussen postdiagnostische fysieke activiteit en uitkomsten van kankerpatiënten, zowel overall als gedifferentieerd naar moleculair/genetisch gedefinieerde subgroepen. De studie is online gepubliceerd in Clinical Cancer Research.¹ In een gecombineerde analyse van 26 studies van mamma-, colorectaal-, en prostaatcarcinoom zagen de onderzoekers een 37% verlaging van het risico van ziektespecifieke mortaliteit bij vergelijking van de meest versus de minst actieve patiënten (gepoold RR 0,63; 95%-bti 0,54-0,73). Ook het risico van het gecombineerde eindpunt van recidief en ziektespecifieke mortaliteit was verlaagd in actieve patiënten, zij het op basis van minder studies.


De onderzoekers vonden tien studies van de associaties van fysieke activiteit en kankeruitkomsten in groepen gedefinieerd door moleculaire of genetische markers. In twee studies werd statistisch significante risicoverlaging (mortaliteit/recidief) voor de meest versus minst actieve patiënten met ER+PR+ mammacarcinoom. In andere studies werd dit fenomeen gezien in ER-PR- en triple-negatief mammacarcinoom. Er waren vier studies in colorectaalcarcinoom die statistisch significante risicoverlaging lieten zien in meest versus minst actieve patiënten met P21-expressie, P27-expressie, nucleair CTNNB1-, PTGS2+, of IRS1 laag/negatieve status. In één studie in prostaatcarcinoom werd modificatie van het effect van fysieke activiteit door Gleason score gezien.

De onderzoekers concluderen dat er behoefte is aan nader onderzoek van de causaliteit van deze associaties voor een beter inzicht in de mogelijkheid van het gebruik van fysieke activiteit voor het verbeteren van kankeruitkomsten.

1.Friedenreich CM, Nellson HK, Farris M, Courneya KS. Physical activity and cancer outcomes: a precision medicine approach. Clin Cancer Res 2016; epub ahead of print