Een aanzienlijk percentage van screen-gedetecteerde mannen met prostaatcarcinoom zal waarschijnlijk overbehandeld worden, met name in oudere leeftijdsgroepen. Prof. Harry de Koning (Erasmus MC) en collega’s hebben onderzocht welke groepen screen-gedecteerde 65-plussers het meeste baat hebben bij onmiddellijke radicale behandeling (IRT) of bij actieve surveillance (AS). De uitkomsten van de studie zijn online gepubliceerd in het International Journal of Cancer.¹

De onderzoekers gebruikten een microsimulatiemodel (MISCAN) van prostaatcarcinoom in screen-gedetecteerde mannen in de leeftijd van 66 tot 72 jaar. Voor mannen met laag-risico ziekte (≤T2a, Gleason 6) bedraagt het risico van overbehandeling bij IRT 61% tot 86%. Het risico van overbehandeling bij AS is in deze mannen 37% tot 46%. Voor mannen met intermediair-risico ziekte (≤T2, Gleason 3+4) loopt het risico van overbehandeling bij IRT uiteen van 23% tot 60%, en bij AS 16% tot 31%. Voor mannen met hoog-risico ziekte (T3, of Gleason 4+3) is het risico van overbehandeling bij IRT 11% tot 51%.

De onderzoekers concluderen dat het ziektestadium bij screen-detectie een belangrijke risicofactor is voor overbehandeling. Voor mannen met laag-risico ziekte lijkt AS de kans op overbehandeling te verminderen tegen een bescheiden prijs. Voor mannen met intermediair-risico ziekte hangt de keus tussen IRT en AS af van leeftijd en comorbiditeiten. Screen-gedetecteerde mannen met hoog-risico ziekte kunnen zelfs na de leeftijd van 69 jaar nog baat hebben bij onmiddellijke behandeling.

1.De Carvalho TM, Heijnsdijk EM, de Koning HJ. Estimating the individual benefit of immediate treatment or active surveillance for prostate cancer after screen-detection in older (65+) men. Int J Cancer 2015; epub ahead of print