Dr. Lorelei Mucci (Harvard School of Public Health, Boston) en collega’s hebben een studie uitgevoerd van de voorspellende waarde van PSA-niveaus op de leeftijd van veertig tot zestig jaar en het risico van het ontwikkelen van letaal prostaatcarcinoom. De uitkomsten van de studie zijn online gepubliceerd in het Journal of Clinical Oncology.¹ De studie is uitgevoerd in het cohort van de Physicians’ Health Study, een gerandomiseerde placebogecontroleerde studie van aspirine en β-caroteen onder 22.071 mannelijke artsen, die bij inclusie in 1982 (onder meer) een bloedmonster afstonden. Tijdens dertig jaar follow-up overleden 71 deelnemers aan prostaatcarcinoom. Deze patiënten werden gematcht met 213 voor leeftijd gematchte deelnemers die geen prostaatcarcinoom ontwikkelden.

Bij inclusie in de studie was de mediane PSA 0,68 ng/ml voor controlepersonen in de leeftijd van veertig tot vijftig jaar; 0,88 ng/ml voor controlepersonen in de leeftijd van vijftig tot vijfenvijftig jaar; en 0,96 ng/ml voor controlepersonen in de leeftijd van vijfenvijftig tot zestig jaar. Het risico van het ontwikkelen van letaal prostaatcarcinoom was sterk geassocieerd met de PSA bij inclusie: onder mannen in de leeftijd van veertig tot vijftig jaar was de OR van een PSA-waarde hoger dan het 90^e percentiel versus de mediane waarde of lager 8,7 (95%-bti 1,0-78,2); onder mannen in de leeftijd van vijftig tot vijfenvijftig jaar was de OR 12,6 (95%-bti 1,4-110,4); en onder mannen in de leeftijd van vijfenvijftig tot zestig jaar was de OR 6,9 (95%-bti 2,5-19,1). Van de letale gevallen vond 82%, 71%, en 86% plaats in mannen met PSA boven de mediaan op de leeftijd van respectievelijk veertig tot vijftig, vijftig tot vijfenvijftig, en vijfenvijftig tot zestig jaar.

De onderzoekers concluderen dat PSA-niveaus in midlife sterk voorspellend zijn voor het ontwikkelen van letaal prostaatcarcinoom. Ze stellen dat risico-gestratificeerde screening op basis van midlife-PSA in mannen van vijfenveertig jaar en ouder overweging verdient.

1.Preston MA, Batista JL, Wilson KM et al. Baseline prostate-specific antigen levels in midlife predict lethal prostate cancer. J Clin Oncol 2016; epub ahead of print