Radiotherapie (RT) naar regionale lymfeklieren verbetert de risico’s van recidief en overlijden onder patiënten met vroeg-stadium mammacarcinoom (EBC). Sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw zijn er aanzienlijke verbeteringen doorgevoerd in RT-technieken. Een meta-analyse van individuele patiëntgegevens (IPD) van gerandomiseerde studies voor en na de 1980s heeft effecten van RT naar regionale lymfeklieren in deze twee tijdperken geïnventariseerd. Prof. Philip Poortmans (Early Breast Cancer Trialists’ Collaborative Group) en collega’s publiceren de studie in The Lancet.¹


In de literatuur identificeerden de onderzoekers zestien voor 2009 begonnen gerandomiseerde studies van wel versus niet RT naar regionale lymfeklieren in EBC-patiënten. De studies telden tezamen 14.324 patiënten. In de acht nieuwere studies, die begonnen na 1989 en tezamen 12.167 patiënten includeerden, was RT naar de regionale lymfeklieren geassocieerd met significant verlaagd recidiefpercentage (rate ratio 0,88; p=0,0008) en mammacarcinoom-specifieke mortaliteit (RR 0,87; p=0,0010), zonder significant effect op andere mortaliteit (0,97; p=0,63), resulterend in significante verlaging van de all-cause mortaliteit (0,90; p=0,0022). De absolute verlaging in vijftien-jaars mammacarcinoom-specifieke mortaliteit was 1,6% onder vrouwen zonder positieve axillaire klieren; 2,7% onder vrouwen met één tot en met drie positieve axillaire klieren; en 4,5% onder vrouwen met vier of meer positieve axillaire klieren.

In de acht oudere studies, die begonnen tussen 1960 en 1979 en 2157 patiënten telden, had RT naar regionale klieren weinig effect op mammacarcinoom-specifieke mortaliteit (RR 1,04; p=0,55) maar was deze RT geassocieerd met significant verhoogde andere mortaliteit (1,42; p=0,00023) en all-cause mortaliteit (1,17; p=0,0067) met verhoogde mortaliteit vooral na 20 jaar follow-up.

De onderzoekers concluderen dat RT naar regionale klieren geassocieerd was met significant verlaagde mammacarcinoom-specifieke en all-cause mortaliteit in studies na de jaren tachtig van de vorige eeuw, maar niet in oudere studies.

1.Early Breast Cancer Trialists’ Collaborative Group. Radiotherapy to regional nodes in early breast cancer: an individual patient data meta-analysis of 14 324 women in 16 trial. Lancet 2023; epub ahead of print

Summary: Individual patient data meta-analysis of 14,324 women in 16 trials found that among patients with early breast cancer, regional node radiotherapy significantly reduced breast cancer mortality and all-cause mortality in trials done after the 1980s, but not in earlier trials.