Er is geen duidelijkheid over patronen van recidief na resectie en adjuvante chemotherapie voor pancreas ductaal adenocarcinoom (PDAC). De multinationale fase 3-studie European Study Group for Pancreatic Cancer (ESPAC)-4 randomiseerde PDAC-patiënten na resectie naar adjuvant gemcitabine of gemcitabine plus capecitabine. In 2017 is gepubliceerd dat de overall survival significant langer was in de combinatiegroep. Een secundaire analyse van de studie was gewijd aan patronen van recidief en daarmee samenhangende overleving. Prof. John Neoptolemos (Universiteit van Heidelberg, Duitsland) en zijn ESPAC-collega’s publiceren de analyse online in JAMA Surgery.¹

De analyse includeerde 730 patiënten (mediane leeftijd 65 jaar; 57% mannen). De mediane follow-up na randomisatie was 43,2 maanden. De vijf-jaars OS was 17,1% met gemcitabine monotherapie versus 28,0% met de combinatie. Recidief werd gezien in 65,6% van de patiënten; 10,7% overleed zonder recidief. Lokaal recidief trad op na mediaan 11,63 maanden; significant langer dan afstandsrecidief dat werd gezien na mediaan 9,49 maanden (HR 1,21; p=0,04). De overleving was mediaan 9,36 maanden na lokaal recidief versus 8,94 maanden na afstandsrecidief (p=0,27). De mediane OS was niet significant verschillend tussen de groepen met distant-only recurrence (23,03 maanden), lokaal plus afstandsrecidief (23,82 maanden), en alleen lokaal recidief (24,83 maanden). In de combinatietherapie-arm was de mortaliteit na recidief 21% lager dan in de monotherapie-arm (HR 0,79; p=0,03).

De onderzoekers concluderen dat PDAC na resectie dient te worden beschouwd als systemische ziekte waarvoor systemische therapie vereist is.

1.Jones RP, Psarelli E-E, Jackson R et al. Patterns of recurrence after resection of pancreatic ductal adenocarcinoma. A secondary analysis of the ESPAC-4 randomized adjuvant chemotherapy trial. JAMA Surg 2019; epub ahead of print

Summary: A secondary analysis of the randomized ESPAC-4 study (adjuvant gemcitabine versus gemcitabine plus capecitabine for resected PDAC) found recurrence in 65.6% of patients, with no significant differences in subsequent overall survival between local and distant recurrence. The authors conclude that pancreatic cancer behaves as a systemic disease requiring effective systemic therapy after resection.