Cohortstudies die een associatie laten zien tussen screening op levercelcarcinoom (HCC) onder patiënten met cirrose of niet-cirrotische HBV-infectie en verlaagde mortaliteit kunnen te kampen hebben met lead-time bias (als screening leidt tot eerdere detectie van HCC, zodat de tijd tussen diagnose en overlijden langer lijkt dan het werkelijke verschil tussen gescreende en niet-gescreende patiënten) en length-time bias (als screening leidt tot detectie van langzaam-groeiende indolente tumoren en zo resulteert in perceptie van verbeterde overleving). Een multicenter retrospectieve studie in de Verenigde Staten heeft het klinisch profijt van HCC-screening in patiënten met verhoogd risico geïnventariseerd na correctie voor beide typen bias (met gebruik van de Duffy parametric formula). Prof. Amit Singal (University of Texas Southwestern Medical Center, Dallas) en collega’s publiceren de studie in JAMA Network Open.¹


De studie includeerde 1313 HCC-patiënten (gemiddelde leeftijd 61,7 ± 9,6 jaar; 75,6% mannen). Onder deze patiënten was HCC gedetecteerd door screening in 42,3% en niet door screening in 57,7%. Onder de patiënten met screenings-gedetecteerd HCC had een hoger percentage vroeg-stadium HCC (70,7% versus 45,7%; RR 1,54; 95%-bti 1,41-1,70) en behandeling met curatieve intentie (51,1% versus 33,5%; RR 1,52; 95%-bti 1,34-1,74) dan onder patiënten met niet-screenings gedetecteerd HCC. De groep met screenings-gedetecteerd HCC had significant lagere mortaliteit, een verschil dat bleef bestaan na correctie voor lead-time bias (HR 0,75; 95%-bti 0,65-0,87). Beide groepen hadden vergelijkbare tumorverdubbelingstijd (3,8 versus 5,6 maanden) en percentages indolente tumoren (35,4% versus 38,1%). Correctie voor length-time bias resulteerde in verlaging van de overlevingsuitkomsten, hoewel de drie- en vijf-jaars overlevingspercentages hoger bleven in de groep met screenings-gedetecteerd HCC dan in de groep met niet-screenings gedetecteerd HCC.

De onderzoekers concluderen dat HCC-screening geassocieerd was met verminderde mortaliteit, ook na correctie voor lead-time en length-time bias.

1.Daher D, El Dahan KS, Rich NE et al. Hepatocellular carcinoma screening in a contemporary cohort of at-risk patients. JAMA Network Open 2024;7:e248755

Summary: A retrospective cohort study in the USA found that screening for hepatocellular carcinoma was associated with reduced mortality even after accounting for lead-time and length-time biases.