Chemotherapie kan de overleving van premenopauzale patiënten met vroeg-stadium mammacarcinoom verbeteren, maar is geassocieerd met verhoogd risico van tijdelijke of permanente chemotherapie-gerelateerde amenorroe (CRA) die impact kan hebben op de kwaliteit van leven en vruchtbaarheid. Een retrospectieve studie van de University of Edinburgh (Schotland) heeft de associatie van klinisch-pathologische factoren met CRA geïnventariseerd. Dr. Olga Oikonomidou en collega’s publiceren de studie in Breast Cancer Research and Treatment.¹

De studie includeerde 107 premenopauzale vrouwen die tussen begin 2005 en eind 2010 neoadjuvante of adjuvante chemotherapie kregen voor HER2-negatief vroeg-stadium mammacarcinoom. De mediane leeftijd bij diagnose was 43 jaar (range 35-50), de mediane leeftijd bij menarche was 13 jaar (range 8-19), en de mediane pariteit was 2 (range 0-17) met tenminste 2 kinderen voor 54%. Bij het begin van de behandeling had 85% regelmatige menstruatie en 15% onregelmatige menstruatie (patiënten zonder menstruatie waren geëxcludeerd).

CRA werd gezien in 76% van de patiënten, van wie slechts 40% na de behandeling niet meer amenorroe hadden. De figuur toont de resultaten van de analyses. Factoren die significant geassocieerd waren met incidentie van CRA waren hogere leeftijd bij het begin van de behandeling (40 jaar of ouder; p=0,010 in multivariate analyse) en hogere leeftijd bij menarche (13 jaar of ouder; p=0,012). Factoren die geassocieerd waren met herstel van menstruatie waren jongere leeftijd bij behandeling (jonger dan 40 jaar; p=0,001), hogere leeftijd bij menarche (13 jaar of ouder; p=0,011), en geen gebruik van tamoxifen (p=0,008). Resumptie van menstruatie was significant meer waarschijnlijk (p=0,015) in vrouwen die pas na drie cycli chemotherapie of later CRA ontwikkelden dan in vrouwen met eerdere CRA.

De onderzoekers concluderen dat leeftijd bij menarche en op het moment van behandeling belangrijke risicofactoren waren voor ontwikkeling van CRA.

1.Turnbull AK, Patel S, Martinez-Perez C et al. Risk of chemotherapy-related amenorrhea (CRA) in premenopausal women undergoing chemotherapy for early stage breast cancer. Breast Cancer Res Treat 2020; epub ahead of print

Summary: A retrospective study at The University of Edinburgh (UK) found that among premenopausal women with early stage breast cancer, age at menarche and age at time of treatment were important risk factors for development of chemotherapy-related amenorrhea.