Behandeling van actinische keratose (AK) is gericht op preventie van de ontwikkeling van cutaan squameus celcarcinoom (cSCC). Het is echter niet duidelijk in hoeverre behandeling van AK de ontwikkeling van cSCC tegengaat. Secundaire analyse van een gerandomiseerde studie in vier Nederlandse ziekenhuizen heeft het risico van cSCC na verschillende behandelingen van AK geïnventariseerd. Dr. Shima Ahmady (Maastricht UMC) en collega’s publiceren de studie in JAMA Dermatology.¹

De analyse includeerde 624 patiënten (89,4% mannen; mediane leeftijd 73 jaar; range 48-94) met tenminste 5 AKs in een oppervlak van 25 tot 100 cm² op het hoofd. Ze werden gerandomiseerd naar behandeling met 5% fluorouracil, 5% imiquimod crème, methylaminolevulinaat fotodynamische therapie, of 0,015% ingenolmebutaat gel. Het primaire eindpunt van de analyse was invasief cSCC in het target area tijdens de follow-up. Dit werd gezien in 26 patiënten. Het vier-jaars risico van cSCC was 3,7% (95%-bti 2,4-5,7), uiteenlopend van 2,2% (0,7-6,6) na behandeling met fluorouracil tot 5,8% (2,9-11,3) na behandeling met imiquimod. Onder patiënten met ernstige AK (Olsen graad III) was het cSCC-risico 20,9% (95%-bti 10,8-38,1), en het risico was vooral hoog (33,5%; 18,2-56,3) onder patiënten die additionele behandeling kregen voor ernstige AK.

De onderzoekers concluderen dat onder AK-patiënten het risico van invasief cSCC het hoogst was in patiënten met Olsen graad III AK die additionele behandeling kregen.

1.Ahmady S, Jansen MHE, Nelemans PJ et al. Risk of invasive cutaneous squamous cell carcinoma after different treatments for actinic keratosis. A secondary analysis of a randomized clinical trial. JAMA Dermatol 2022.1034

Summary: Secondary analysis of a randomized clinical trial in The Netherlands evaluated the risk of development of invasive cutaneous squamous cell carcinoma after various treatments for actinic keratosis. The risk was highest in patients with Olsen grade III actinic keratosis, and was substantially increased in patients who received additional treatment.