Sommige tyrosinekinaseremmers (TKIs) die worden gebruikt voor oncogeen-gedreven longmaligniteiten remmen het MATE-1 gen, dat kodeert voor een membraantransporteiwit. Blokkade van MATE-1 resulteert in vasthouden van creatinine in het serum. Verhoogde creatininespiegels kunnen dan ten onrechte worden gezien als signaal van nierinsufficiëntie. Een retrospectieve studie van Memorial Sloan Kettering Cancer Center (New York) heeft dit fenomeen nader onderzocht. Dr. Victoria Gutgarts en collega’s publiceren de studie in het Journal of Thoracic Oncology.¹


De onderzoekers identificeerden 863 patiënten die MATE-1 remmende TKIs kregen voor longcarcinoom (brigatinib, cabozantanib, capmatinib, crizotinib, entrectenib, lorlatinib, pralsetinib, selpercatinib, en tepotinib). De nierfunctie van deze patiënten werd geëvalueerd aan de hand van de spiegel van creatinine en van de (niet door MATE-1 beïnvloede) spiegel van cystatine C. Op basis van de creatininespiegel werd acute nierschade (AKI) vastgesteld in 90 patiënten (10%). Voor zeventien patiënten waren gelijktijdig genomen monsters voor bepaling van creatinine en cystatine C beschikbaar. In 15 van deze 17 patiënten was de nierfunctie op basis van cystatine C hoger dan op basis van creatinine; in 5 van deze patiënten (30%) was de glomerulaire filtratiesnelheid (GFR) meer dan 30 ml/min hoger indien berekend op basis van cystatine C dan indien berekend op basis van creatinine.

De onderzoekers concluderen dat de berekende GFR in patiënten die MATE-1 remmende TKIs kregen voor longcarcinoom hoger was indien berekend op basis van cystatine C dan op basis van creatinine. Verhoogde creatininespiegels hoeven niet op nierschade te wijzen.

1.Chen MF, Harada G, Liu D et al. Brief report: tyrosine kinase inhibitors for lung cancers that inhibit MATE-1 can lead to “false” decreases in renal function. J Thorac Oncol 2023.09.1444

Summary: A retrospective study at Memorial Sloan Kettering Cancer Center (New York, NY) found that use of MATE-1 inhiting TKIs for lung cancer can result in false suspicion of renal insufficiency.