Dr. Helena Carreira (London School of Hygiene & Tropical Medicine) en collega’s hebben een systematisch overzicht uitgevoerd van gepubliceerde studies van de associaties van overleving van mammacarcinoom en het risico van ongunstige mentale-gezondheidsuitkomsten. Ze publiceren het overzicht online in het Journal of the National Cancer Institute.¹ In de literatuur vonden de onderzoekers zestig voor het onderwerp relevante publicaties.

Onder de 38 studies met depressie als eindpunt waren er 33 die meer depressie zagen in overlevers van mammacarcinoom dan in de controlegroep van vrouwen zonder geschiedenis van een maligniteit. In negentien studies was dit verschil statistisch significant, inclusief zes van zeven studies waarin depressie klinisch werd vastgesteld, drie van vier studies waarin gebruik van antidepressiva werd geïnventariseerd, en dertien van eenendertig studies die depressiesymptomen kwantificeerden. Onder de eenentwintig studies met angst/ongerustheid als eindpunt waren er zeventien die meer anxiety zagen in overlevers van mammacarcinoom dan in de controlegroepen. Het verschil was statistisch significant in elf studies, inclusief twee van vier met klinisch-gebaseerde uitkomsten, en in acht van zeventien van symptomen van anxiety.

Overlevers van mammacarcinoom hadden statistisch significant hogere symptomen of frequentie van neurocognitieve dysfunctie (achttien van vierentwintig studies), seksuele dysfunctie (vijf van zes studies), slaapstoornis (vijf van vijf studies), stress-gerelateerde stoornis/PTSD (twee van drie studies), suïcide (twee van twee studies), somatisatie (twee van twee studies), bipolaire stoornis (één van één studie) en obsessief-compulsieve stoornis (één van één studie). Er was aanzienlijke heterogeniteit tussen de studies, en ongeveer de helft van de studies had een hoog risico van selectiebias en confounding door sociaal-economische status.

De onderzoekers concluderen dat er overtuigende evidentie is voor een verhoogd risico van anxiety, depressie en suïcide, en neurocognitieve en seksuele dysfunctie in overlevers van mammacarcinoom vergeleken met vrouwen zonder geschiedenis van een maligniteit.

1.Carreira H, Williams R, Müller M et al. Associations between breast cancer survivorship and adverse mental health outcomes: a systematic review. J Natl Cancer Inst 2018; epub ahead of print

Summary: A systematic review of published studies demonstrated compelling evidence of an increased risk of anxiety, depression and suicide, and neurocognitive and sexual dysfunctions in breast cancer survivors compared to women with no prior cancer.