Allogene bloed- of beenmergtransplantatie (alloBMT) is een therapeutisch optie voor patiënten met hematologische maligniteiten. In de praktijk van alloBMT zijn de afgelopen vier decennia aanzienlijke veranderingen geïntroduceerd, waaronder inclusie van oudere patiënten, gebruik van alternatieve stamcelbronnen (perifeer-bloed stamcellen en navelstrengbloed) en gebruik van verlaagde-intensiteit conditionering. Een retrospectieve cohortstudie in drie Amerikaanse centra (City of Hope, University of Minnesota, University of Alabama at Birmingham) heeft veertig-jaars trends in late mortaliteit en levensverwachting na alloBMT geïnventariseerd. Prof. Smita Bhatia (UAB) en collega’s publiceren de studie in JAMA Oncology.¹

De studie includeerde 4741 patiënten (57,7% mannen; mediane leeftijd op moment van alloBMT 33 jaar; range 0-75) die tenminste twee jaar overleefden na alloBMT tussen begin 1974 en eind 2014. De follow-up eindigde op 23 maart 2020. De cumulatieve incidentie van relapse-gerelateerde mortaliteit bereikte een plateau tien jaar na alloBMT, en was 12,2% (95%-bti 11,0-13,4) na dertig jaar. De incidentie van nonrelapse mortaliteit bleef echter toenemen, en was 22,3% (95%-bti 20,4-24,3) na dertig jaar. De belangrijkste van deze doodsoorzaken waren infectie, volgende maligniteiten, cardiovasculaire ziekte, en longziekte. Vergeleken met de algemene bevolking van de Verenigde Staten was dertig jaar na de alloBMT de relatieve mortaliteit in het cohort verhoogd (SMR 5,4; 95%-bti 4,0-7,1), met een 20,8% verlaging van de levensverwachting (gemiddeld 8,7 verloren levensjaren).

Vergeleken met 1974-1989 was de tien-jaars HR van all-cause mortaliteit lager in 1990-2004 (HR 0,67; 95%-bti 0,53-0,85) en 2005-2014 (HR 0,52; 95%-bti 0,39-0,69). Dit was ook het geval voor verloren levensjaren (1974-1989: 9,9 jaar; 1990-2004: 6,5 jaar; 2005-2014: 4,2 jaar). De verlaging van late mortaliteit was het meest uitgesproken in patiënten die alloBMT ondergingen voor de leeftijd van achttien jaar en patiënten die beenmergtransplantatie kregen.

De onderzoekers concluderen dat de late mortaliteit na alloBMT de afgelopen veertig jaar afgenomen is, maar dat de levensverwachting achterblijft bij die van de algemene bevolking. De afname van het risico van late mortaliteit was beperkt tot patiënten die op jeugdige leeftijd transplantatie ondergingen en patiënten die beenmergtransplantatie kregen.

1.Bhatia S, Dai C, Landier W et al. Trends in late mortality and life expectancy after allogeneic blood or marrow transplantation over 4 decades. A Blood or Marrow Transplant Survivor Study report. JAMA Oncol 2021.3676

Summary: A retrospective cohort study of 4741 patients who lived 2 or more years after allogeneic blood or marrow transplantation between 1974 and 2014, with follow-up to 2020, found that late mortality among recipients of of alloBMT has decreased over the past 40 years; however, life expectancy was not restored to expected rates compared with the general population. Furthermore, the reduction in risk of late mortality was confined to those who underwent transplantation at a younger age or those who received bone marrow.