In epidemiologische en preklinische studies zijn aanwijzingen gezien voor remming van de colorectale carcinogenese door inname van vitamine D en calcium, maar in gerandomiseerde studies zijn deze aanwijzingen niet bevestigd. Dr. Elizabeth Barry (Geisel School of Medicine, Lebanon NH) en collega’s hebben onderzocht of de effecten van inname van vitamine D en calcium op de colorectale carcinogenese worden gemoduleerd door varianten in genen van de vitamine D- en calciumroute. De uitkomsten van de studie zijn online gepubliceerd in JAMA Oncology.¹

De studie werd uitgevoerd bij elf centra in de Verenigde Staten. Deelnemers waren patiënten met een recent-gediagnostiseerd adenoom, zonder achterblijvende poliepen na complete coloscopie. De onderzoekers bepaalden het genotype van 41 kandidaat SNPs in zeven genen van de vitamine D- en calciumroute. De deelnemers werden gerandomiseerd naar vier groepen die dagelijks vitamine D₃-supplementen (1000 IU), calciumsupplementen (1200 mg elementair calcium als calciumcarbonaat), of beide, of geen van beide kregen. Het eindpunt van de studie was de ontwikkeling van nieuwe adenomen, gevorderde adenomen, hooggradige dysplasie of carcinoom in colon of rectum.

De studie had 2259 deelnemers, onder wie 1702 non-Hispanic whites die de studie voltooiden en van wie genotype-analyses beschikbaar waren (1101 mannen; gemiddelde leeftijd 58,1 jaar; SD 6,8 jaar). De mediane follow-up was 45,2 maanden. Er was in geen enkele genotypegroep een effect van calciumsuppletie op het eindpunt. Suppletie met vitamine D leidde tot verlaging van het risico van gevorderde adenomen (niet adenomarisico overall) in patiënten met specifieke genotypes van twee SNPs in het gen voor de vitamine D-receptor. Onder deelnemers met het AA-genotype in rs7968585 leidde vitamine D-suppletie tot verlaging van het risico van gevorderd adenoom met 64% (RR 0,36; p=0,002). Onder deelnemers met het AG- of GG-genotype resulteerde vitamine D-suppletie in verhoging van het risico van gevorderd adenoom met 41% (RR 1,41; p=0,05). Een vergelijkbare interactie tussen vitamine D-suppletie en het SNP-genotype voor het eindpunt werd gezien voor rs 731236.

De onderzoekers concluderen dat profijt van vitamine D-suppletie voor de preventie van colorectale carcinogenese blijkbaar varieert met het genotype van SNPs in het gen voor de vitamine D-receptor.

1.Barry EK, Peacock JL, Rees JR et al. Vitamin D receptor genotype, vitamin D₃ supplementation, and risk of colorectal adenomas. A randomized clinical trial. JAMA Oncol 2016; epub ahead of print