Melanoompatiënten hebben gedurende tenminste twintig jaar een verhoogd risico van tweede primair melanoom. Dit risico is tienmaal hoger dan het risico van een eerste melanoom in de algemene bevolking, schrijven prof. June Robinson (Northwestern University, Chicago) en collega’s in een publicatie die online is in JAMA Dermatology.¹ Vroege detectie van melanoom is geassocieerd met betere overleving. In de publicatie presenteren de onderzoekers uitkomsten van een studie van de werkzaamheid van training van melanoompatiënten en hun partners in zelf-onderzoek van de huid (skin self-examination, SSE). Patiënten zonder partner werden geëxcludeerd.

De studie had 494 deelnemers met stadium o tot IIB melanoom tenminste zes weken na de chirurgische behandeling. Iets meer dan de helft van de patiënten was vrouw (51,2%) en de mediane leeftijd was 55 jaar. De patiënten werden met hun partners gerandomiseerd naar gestructureerde SSE-training (ongeveer dertig minuten; n=395) of gebruikelijke zorg (n=99). Tijdens de 24 maanden durende follow-up was maandelijkse SSE aanbevolen. De deelnemers en partners bezochten iedere vier maanden de kliniek, om te rapporteren en om opnieuw getraind te worden.

Het primaire eindpunt van de studie was het aantal patiënt-gerapporteerde SSEs in de vier maanden voorafgaand aan het bezoek. De figuur laat zien dat in de interventiegroep de frequentie van SSEs significant hoger was dan in de controlegroep (p<0,001 op alle tijdstippen). Een secundair eindpunt was het aantal geïdentificeerde melanomen. Tijdens de follow-up ontwikkelden 66 deelnemers nieuwe melanomen. In de interventiegroep identificeerden patiënten en partners zelf 43 nieuwe melanomen. In de controlegroep identificeerden patiënten en partners geen nieuwe melanomen.

De onderzoekers concluderen dat gestructureerde SSE-training van melanoompatiënten en hun partners de frequentie van SSEs bevorderde en resulteerde in verbeterde detectie van nieuwe melanomen.

1.Robinson JK, Wayne JD, Martini MC et al. Early detection of new melanomas by patients with melanoma and their partners using a structured skin self-examination skills training intervention. A randomized clinical trial. JAMA Dermatol 2016; epub ahead of print