Oncologisch onderzoek.nl

Selectie van geschikte donoren is een belangrijke succesfactor voor allogene hematopoïetische celtransplantatie (alloHCT). Een multicenterstudie in de Verenigde Staten heeft de impact van leukocyt-telomeerlengte (LTL) van donoren en LTL-verkorting drie maanden na de transplantatie (LTL-3MS) op de uitkomsten van HCT onder patiënten met vroeg-stadium leukemie en myelodysplastisch syndroom (MDS) geïnventariseerd. Dr. Shahinaz Gadalla (National Cancer Institute, Rockville MD) en collega’s publiceren e studie in eBioMedicine.¹


In het Blood and Marrow Transplant Clinical Trial Network protocol#1202 identificeerden de onderzoekers 384 HCT-ontvangers met bloedmonsters die waren verzameld drie maanden na de HCT. Bloedmonsters van de donoren waren beschikbaar in de biorepository van het Center for International Blood and Marrow Transplant Research. Betere twee-jaars overall survival was geassocieerd met langere donor-LTL (≥6,7 kb versus < 6,7 kb: aHR 0,60; p=0,03) en hogere LTL-3MS (≥230 bp versus <230 kb: aHR 0,52; p=0,003). Langere donor-LTL was geassocieerd met lager risico van nonrelapse mortality (aHR 0,48; p=0,05), en hogere LTL-3MS was geassocieerd met lager risico van relapse (aHT 0,53; p=0,008). Het gecorrigeerde twee-jaars cumulatieve risico van all-cause mortaliteit was ongeveer de helft onder patiënten met zowel donor-LTL ≥6,7 kb en LTL-3MS ≥ 230 bp vergeleken met patiënten met geen van beide kenmerken (21% versus 41%; p<0,0001).

De onderzoekers concluderen dat selectie van donoren met langere LTL geassocieerd was met betere HCT-uitkomsten voor vroeg-stadium leukemie en MDS, terwijl analyse van LTL-verkorting in ontvangers voorspelling van het risico van relapse kan geleiden.

1.Gadalla SM. Katki HA, Lai T-P et al. Donor telomeres and their magnitude of shortening post-allogeneic haematopoietic cell transplant impact survival for patients with early-stage leukaemia or myelodysplastic syndrome. eBioMedicine 2025.105641

Summary: A multicenter study in the United States found that selection of donors with longer leukocyte telomere length may improve HCT outcomes in early-stage leukemia and myelodysplastic syndrome, while analysis of shortening of telomeres in recipients post-HCT may guide relapse prediction.

---

  Reageren op dit artikel is mogelijk na registratie.  (Login)

Er zijn aanwijzingen dat gebruik van statines geassocieerd is met verlaagd risico van mammacarcinoom (BC), maar de observationele evidentie is inconclusief. Een Denemarken-brede retrospectieve cohortstudie heeft de associatie tussen statinegebruik en het BC-risico geïnventariseerd onder vrouwen met verhoogd BC-risico vanwege een geschiedenis van benigne borstziekte (BBD). Dr. Charlotte Skriver (Kræftens Bekæmpelse, Kopenhagen) en collega’s publiceren de studie in het British Journal of Cancer.¹




In Deens registers identificeerden de onderzoekers 111.550 vrouwen in de leeftijd van 50 jaar of ouder tussen begin 1996 en eind 2018 met een geschiedenis van BBD. Tijdens mediaan 12,2 jaar follow-up werd in 7629 van deze vrouwen invasief BC gediagnostiseerd. Overall gebruik van statines was niet geassocieerd met de incidentie van BC (HR 0,99; 95%-bti 0,93-1,06). Lange-termijn (tien jaar of langer) hoge-intensiteit gebruik van statines was wel geassocieerd met verlaagde incidentie van invasief BC (HR 0,75; 95%-bti 0,60-0,96).

De onderzoekers concluderen dat de studie geen associatie heeft laten zien tussen statinegebruik en risico van BC in vrouwen met BBD-geschiedenis, en dat de inverse associatie met lange-termijn hoge-dosering statinegebruik nadere bestudering vereist.

1.Skriver C, Cronin-Fenton D, Borgquist S et al. Statin use and risk of breast cancer among women with benign breast disease: a Danish nationwide cohort study. Br J Cancer 2025-02874-x

Summary: A retrospective Denmark-wide cohort study did not find an association of statin use with risk of breast cancer among women with a history of benign breast disease, although long-term high-dose statin use was associated with lower risk of breast cancer.

---

  Reageren op dit artikel is mogelijk na registratie.  (Login)

Uniportal video-geassisteerde thoracoscopische chirurgie (VATS) is een geaccepteerde chirurgische techniek voor longcarcinoom. Een retrospectieve analyse van longresecties voor verdacht longcarcinoom in het register van de Dutch Lung Cancer Audit for Surgery heeft gebruik van uniportal VATS in Nederland tussen begin 2017 en eind 2021 geïnventariseerd. Dr. Erik de Loos (Zuyderland Medisch Centrum, Heerlen) en collega’s publiceren de analyse in Lung Cancer.¹

Het gebruik van uniportal VATS nam in Nederland toe van 13% in 2017 tot 21% in 2021. Het aantal ziekenhuizen die VATS gebruiken nam toe van 30% tot 41%, en nam na 2020 niet verder toe. Het aantal resecties met gebruik van uniportal VATS in 2021 was 429. Vergeleken met andere minimaal-invasieve benaderingen was uniportal VATS geassocieerd met superieure mediane hospitalisatie van 4 dagen en een niet-inferieur complicatiepercentage van 27%.

De onderzoekers concluderen dat gebruik van uniportal VATS in Nederland een plateau bereikte in 2020 en 2021, met chirurgische uitkomsten die vergelijkbaar zijn met die van andere thoracoscopische benaderingen.

1.Laven IEWG, Franssen AJPM, Gronenschild MHM et al. National clinical practice patterns of uniportal video-assisted thoracoscopic anatomical lung resections: Nationwide population-based data from a clinical audit registry. Lung Cancer 2025.108481

Summary: A retrospective study in The Netherlands found that use of uniportal VATS has reached a plateaus in 2020 and 2021; this technique is particularly performed for the removal of early-stage tumors and has similar surgical outcomes as the other thoracoscopic approaches.

---

  Reageren op dit artikel is mogelijk na registratie.  (Login)

De gerandomiseerde DYNAMIC-studie in Australië en de Verenigde Staten evalueerde circulerend tumor DNA (ct-DNA)-analyse voor het geleiden van adjuvante chemotherapie (ACT)-keuze onder patiënten met stadium II coloncarcinoom. Patiënten werden 2:1 gerandomiseerd naar behandelkeus op geleide van ctDNA-analyse (n=302) of op basis van standaard klinisch-pathologische kenmerken (n=153). ctDNA-positieve patiënten vier of zeven weken na de chirurgie kregen ACT, terwijl ctDNA-negatieve patiënten niet behandeld werden. In 2022 is de primaire analyse van de studie gepubliceerd, die liet zien dat de ctDNA-analyse geleide benadering resulteerde in verlaagd gebruik van ACT zonder de twee-jaars recidiefvrije overleving (RFS) te compromitteren. Prof. Jeanne Tie (University of Melbourne, Australië) en collega’s publiceren nu in Nature Medicine vijf-jaars uitkomsten van de studie.¹


De mediane duur van follow-up op het moment van de nu gepubliceerde analyse was 59,7 maanden. De vijf-jaars RFS-percentages waren 88% in de ctDNA-analyse geleide groep en 87% in de standaard-managementgroep. De vijf-jaars overall survival percentages waren 93,8% en 93,3%. Onder de behandelde ctDNA-positieve patiënten werd ctDNA-klaring aan het eind van de ACT gezien in 35 van 40 patiënten (87,5%). Vijf-jaars RFS-waarschijnlijkheid was 97% onder de patiënten met ctDNA-klaring versus 0% onder de patiënten met ctDNA-persistentie (p<0,001).

De onderzoekers concluderen dat deze resultaten het gebruik van ctDNA-analyse voor het geleiden van ACT-keuze in stadium II coloncarcinoom steunen.

1.Tie J, Wang Y, Lo SN et al. Circulating tumor DNA analysis guiding adjuvant therapy in stage II colon cancer: 5-year outcomes of the randomized DYNAMIC trial. Nature Med 2025-03579-w

Summary: Five-year outcomes of the randomized DYNAMIC trial, in Australia and the USA, found that among patients with stage II colon cancer, adjuvant therapy choices based on ctDNA analysis compared with standard clinicopathological features reduced adjuvant chemotherapy use without compromising recurrence-free survival or overall survival.

---

  Reageren op dit artikel is mogelijk na registratie.  (Login)

De RMS 2005 fase 3-studie van de European Paediatric Soft Tissue Sarcoma Study Group evalueerde onderhouds-chemotherapie voor hoog-risico rhabdomyosarcoom (RMS). Patiënten (leeftijd 6 tot en met 21 jaar) van 102 ziekenhuizen in veertien landen, die na standaard-behandeling in remissie waren, werden 1:1 gerandomiseerd naar stoppen van de behandeling (standaardgroep; n=186) of onderhouds-chemotherapie (vinorelbine plus lage-dosering cyclofosfamide; experimentele groep; n=185). De primaire analyse van de studie, gepubliceerd in 2019, liet zien dat de vijf-jaars overall survival beter was in de groep met onderhouds-chemotherapie, maar dat het verschil in ziektevrije overleving niet statistisch significant was. Prof. Gianni Bisogno (Universiteit van Padua, Italië) en collega’s publiceren nu in het Journal of Clinical Oncology lange-termijn uitkomsten van de studie.¹


Op het moment van de nu gepubliceerde analyse was de mediane duur van follow-up 122 maanden na de diagnose en 114 maanden na de randomisatie. Recidief, progressie, of overlijden waren geconstateerd in 61 patiënten in de standaardgroep en 42 in de experimentele groep (10-jaars ziektevrije overlevingspercentages 66,5% versus 77,1%; p=0,025). De corresponderende tien-jaars overall survival percentages waren 70,8% en 82,9%; p=0,0099).

De onderzoekers concluderen dat onderhouds-chemotherapie met vinorelbine plus lage-dosering cyclofosfamide resulteerde in overlevingsprofijt onder patiënten met hoog-risico RMS.

1.Bisogno G, Chisholm J, Hladun R et al. Maintenance chemotherapy in patients with high-risk rhabdomyosarcoma: long-term survival analysis of the European Paediatric Soft Tissue Sarcoma Study Group RMS 2005 trial. J Clin Oncol 2025; epub ahead of print

Summary: Ten-year follow-up of the phase 3 RMS 2005 trial confirmed the disease-free and overall survival benefit with maintenance chemotherapy with vinorelbine and low-dose cyclophosphamide among patients with high-risk rhabdomyosarcoma.

---

  Reageren op dit artikel is mogelijk na registratie.  (Login)

Ivonescimab is een bispecifiek antilichaam tegen PD-1 en VEGFR. De multicenter fase 3-studie HARMONi-2 in China heeft ivonescimab vergeleken met pembrolizumab voor PD-L1 positief gevorderd niet-kleincellig longcarcinoom. Prof. Caicun Zhou (Tongji Universiteit, Shanghai) en collega’s publiceren de eerste interimanalyse van de studie in The Lancet.¹

HARMONi-2, uitgevoerd in 55 centra in China, includeerde volwassen patiënten met niet-eerder behandeld lokaal-gevorderd of metastatisch PD-L1 positief NSCLC, zonder sensitiserende EGFR-mutaties of ALK-translocaties, en een ECOG performance status 0 of 1. De patiënten werden 1:1 gerandomiseerd naar ivonescimab 20 mg/kg of pembrolizumab 200 mg, intraveneus iedere drie weken. Het primaire eindpunt was centraal geblindeerd beoordeelde radiografische progressievrije overleving.

De ivonescimabgroep telde 198 patiënten en de pembrolizumabgroep 200. Op het moment van de nu gepubliceerde interimanalyse was de mediane PFS 11,1 maanden in de ivonescimabgroep en 5,8 maanden in de pembrolizumabgroep (HR 0,51; 95%-bti 0,38-0,69). Het profijt met ivonescimab versus pembrolizumab werd gezien in vooraf-gespecificeerde subgroepen, waaronder patiënten met PD-L1 tumor proportion score (TPS) 1 tot 50% (HR 0,54; 95%-bti 0,37-0,78) en patiënten met TPS 50% of hoger (0,48; 0,29-0,79). Graad 3 of hoger treatment-related adverse events werden gezien in 29% van de patiënten in de ivonescimabgroep en 16% van de patiënten in de pembrolizumabgroep. Ivonescimab had een manageable veiligheidsprofiel in patiënten met squameus en niet-squameus NSCLC.

De onderzoekers concluderen dat ivonescimab vergeleken met pembrolizumab geassocieerd was met significant betere progressievrije overleving onder patiënten met niet-eerder behandeld gevordere PD-L1 positief NSCLC.

1.Xiong A, Wang L, Chen J et al. Ivonescimab versus pembrolizumab for PD-L1-positive non-small cell lung cancer (HARMONi-2): a randomised, double-blind, phase 3 study in China. Lancet 2025;405:839-849

Summary: The multicenter phase 3 HARMONi-2 trial in China found that among previously untreated patients with advanced PD-L1 positive non-small cell lung cancer, ivonescimab significantly improved PFS compared with pembrolizumab.

---

  Reageren op dit artikel is mogelijk na registratie.  (Login)

Chirurgische behandeling voor maligniteiten moet soms worden uitgesteld in patiënten die roken vanwege zorgen over een verhoogd risico van complicaties. Een systematisch overzicht en meta-analyse van gepubliceerde studies heeft de associatie tussen rookstatus of tijd sinds gestopt zijn met roken en het risico van complicaties na chirurgie voor maligniteiten onderzocht. Dr. Nikki McCaffrey (Deakin University, Burwood, Australië) en collega’s publiceren de analyse in JAMA Network Open.¹

In de literatuur tussen begin 2000 en 10 augustus 2023 vonden de onderzoekers 24 voor het onderwerp relevante observationele studies en interventiestudies die aan de inclusiecriteria van de meta-analyse voldeden. De studies telden tezamen 39.499 patiënten die chirurgie ondergingen voor maligniteiten.

In meta-analyse hadden patiënten die rookten binnen vier weken voorafgaand aan de chirurgie een hoger risico van postoperatieve complicaties dan patiënten die vier weken of langer gestopt waren (OR 1,31; 95%-bti 1,10-1,55; 17 studies; n=14.547) of nooit gerookt hadden (2,83; 2,06-3,88; 14 studies; n=9726). Er was geen statistisch significant verschil in risico van complicaties tussen patiënten die binnen twee weken voor de operatie gerookt hadden en patiënten die tussen twee weken en drie maanden voor de operatie gestopt waren (OR 1,19; 95%-bti 0,89-1,59; 10 studies; n=5341). Patiënten die gerookt hadden binnen één jaar voor de chirurgie hadden een hoger risico van postoperatieve complicaties dan patiënten die tenminste één jaar voor de operatie gestopt waren (OR 1,13; 95%-bti 1,00-1,29; 13 studies; n=31.238).

De onderzoekers concluderen dat patiënten met maligniteiten die tenminste vier weken voorafgaand aan chirurgie gestopt waren met roken een lager risico van postoperatieve complicaties hadden dan patiënten die binnen vier weken voorafgaand aan de chirurgie gerookt hadden.

1.Wong C, Asfia SKBM, Myles PS et al. Smoking and complications after cancer surgery. A systematic review and meta-analysis. JAMA Network Open 2025.0295

Summary: Systematic review and meta-analysis of smoking cessation and complications after cancer surgery found that people with cancer who had stopped smoking for at least 4 weeks before surgery had fewer postoperative complications than those smoking closer to surgery.

---

  Reageren op dit artikel is mogelijk na registratie.  (Login)

Retrospectieve studies hebben laten zien dat gebruik van statines geassocieerd is met betere respons op immuuncheckpointblokkade (ICB) in meerder typen maligniteiten. Een retrospectieve studie van Emory University (Atlanta GA) heeft deze associatie onderzocht onder patiënten met recidiverend of metastatisch squameus celcarcinoom van hoofd en hals (R/M HNSCC). Dr. Nicole Schmitt en collega’s publiceren de studie in Cancer Medicine.¹

De studie includeerde 158 patiënten die tussen begin 2015 en eind 2022 tenminste drie doses ICB kregen voor R/M HNSCC, onder wie 44 patiënten (27,8%) die ook een statine gebruikten. Panel A laat zien dat in analyse van alle statines tezamen gebruik van statines versus geen gebruik geassocieerd was met significant hoger percentage patiënten met objectieve respons (OR 3,0; p<0,05) terwijl van de afzonderlijke statines zowel rosuvastatine (OR 5,3; p<0,01) als lovastatine (OR 6,6; p<0,05) vergeleken met geen statine eveneens geassocieerd waren met significant betere respons. Panel B laat zien dat onder patiënten die geen chemotherapie kregen tijdens ICB-behandeling gebruik van statines vergeleken met geen statines eveneens geassocieerd was met significant betere respons (OR 3,7; p=0,0094). Deze figuur laat zien dat gebruik van statines niet significant geassocieerd was met betere progressievrije overleving en overall survival.

De onderzoekers concluderen dat statinetherapie een onafhankelijke voorspeller was van respons van R/M HNSCC op ICB, en dat grotere prospectieve studies vereist zijn om vast te kunnen stellen of statinetherapie overlevingsuitkomsten kan verbeteren.

1.Kristoff TJ, Evans S, Nayi P et al. Statin drugs are associated with response to immune checkpoint blockade in recurrent/metastatic head and neck cancer. Cancer Medicine 2025.70718

Summary: A retrospective study at Emory University (Atlanta, GA) found that among patients receiving immune checkpoint blockade for R/M HNSCC, use of statins was associated with improved response.

---

  Reageren op dit artikel is mogelijk na registratie.  (Login)